Упрощенная HTML-версия
24
D
мен
шамаларының физикалық мәндері әртүрлі болған-
дықтан, оларды бөлек қарастырған жөн:
–
кез келген затты
сипаттайды;
D
–
тек газдарды сипаттайды
,
– кг/м
3
, г/л
өлшенеді, ал
D
– өлшемсіз шама.
Эквиваленттер заңы –
элементтер атомдары бір-
бірімен сутек атомының бір моліне тең тек белгілі бір
қатынаста әрекеттеседі
(И.Рихтер, 1791 ж.).
Мысалы
: Н
2
О үшін Э(О) = ½ моль.
Химиялық реакцияларға эквиваленттер заңы қолданылады:
әрекеттесетін және түзілетін заттардың массасы осы
заттар эквиваленттерінің мольдік массаларына тура про-
порционал.
А мен В реагенттері үшін мына теңдік орындалады:
m
А
/
m
В
=
М
экв. А
/ М
экв.В
,
мұндағы
М
экв.
=
f
экв
M
(f
экв.
–
эквиваленттік факторы).
1.3 Химиялық элементтер, белгілер,
формулалар мен теңдеулер
Қазіргі кезде ядросының оң заряды бойынша бір-бірінен
ерекшеленетін атомдардың 114 түрі, яғни 114 химиялық элемент
белгілі.
Химиялық элемент
–
ядроларының оң зарядтары бірдей
атомдардың түрі.
Яғни,
атом
– химиялық элементтің материалдық фор-
масы,
сондықтан химиялық элементтің қасиетін айту үшін оның
атомының толық сипаттамасын білу қажет:
аталуы, химиялық таңбасы, ХЭПЖ орналасуы;
абсолютті (m°) және салыстырмалы массалары (А
r
);
ядролық құрылысы мен электрондық қабатының
құрылымы, электрондық формуласы;
изотоптық құрамы, табиғатта кездесуі мен таралуы;
берілген химиялық элементтен түзілетін жай және
күрделі заттары;
электртерістілік мәні және басқа элементтермен қосы-
лысындағы химиялық байланысының түрі;
валенттілік көрсеткіш мәні және тотығу дәрежесі;
химиялық қасиеттері.