Упрощенная HTML-версия
290
Заттардың еруінің жылу эффектісі 1 моль еритін затқа тең,
еріткіштің мөлшерінің артуымен артады. Бірақ күшті
сұйылтқанда, оның шамасы тұрақты болып қалады.
Ерудің жылу эффектісі
–
бұл еріткіштің сондай
мөлшерінде бір моль заттың еруі кезінде сіңірілетін немесе
бөлінетін жылудың мөлшері.
Қатты заттардың еруінің жылу эффектісінің таңбасы еру
үдерісімен сипатталатын физикалық және химиялық үдеріс-
тердің жылу эффектісінің қатынасына тәуелді. Яғни, берік
кристалды торлы және ерітіндіде әлсіз гидратацияланатын
заттар жылуды сіңіріп (карбонаттар, ацетаттар, нитраттар және
т.б.) ериді, ал кристалдық торы берік емес және ерітіндіде күшті
гидратацияланатын заттар жылуды бөліп (сілтілер, сульфаттар
және т.б.), ериді.
Химиялық үдерістерді түсіну үшін бейтараптану реакция-
сының (
Н
БЕЙТ.
) жылу эффектісі анықтауда үлкен қолданбалы
мәнге ие.
Бейтараптанудың жылу эффектісі
–
бұл негіздің грамм-
эквивалентімен қышқылдың грамм-эквиваленті өзара әрекет-
тескенде бөлінетін жылудың мөлшері.
Кез келген күшті қышқылдың кез келген күшті негізбен
бейтараптауда бірдей жылудың мөлшері бөлінетіндігі анық-
талған, сондықтан
Н
БЕЙТ
.
Тұрақты шама және 55,6 кДж/моль Н
2
О (тұрақты бейта-
раптану заңы) тең:
КОН + ½ Н
2
SO
4
→ ½ K
2
SO
4
+ H
2
O + 55,6 кДж
NaОН + НNO
3
→ NaNO
3
+ H
2
O + 55,6 кДж
Осы дерек, Аррениустың электролиттік диссоциациясы
теориясының дұрыстығын дәлелдейді, бейтараптану реакциясы
келесі үдеріске сәйкес:
Н
+
(ер-ді)
+ ОН‾ (ер-ді)
Н
2
О (сұйық)
∆Н °
298
, кДж/моль 0 – 230,19 – 285,83
мұндағы ∆Н°
298
– стандартты жағдайдағы зат түзілуінің
жылу эффектісі.
Гесс заңы
бойынша бейтараптанудың жылу эффектісі келесі
теңдеуге тең:
Н
БЕЙТ.
=
Н°
298
(Н
2
О) – (
Н°
298
(Н
+
) +
Н°
298
(ОН‾)) =
– 285,83 – (– 230,19) = – 55,6 кДж/моль Н
2
О