Тағам өнімдерінің қауіпсіздігі: оқу құралы / Б. Т. Тнымбаева, А. Б. Тоқтамысова.

Ауру мен оның салдарынан өлу себептерінің ішінде басым көрсеткіш аскынуы белгілі дәрежеде тамақтануға байланысты жүрек-қантамыр және онкологиялық аурулар ұлесінде. Емшекпен тамқатандыру деңгейі төмендеуде, балалар мен жасөспірімдердің денсаулық көрсеткіпітері мен антропометрикалық сипаттамалары төмендеді, сонымен қатар қарт кісілердің де денсаулық жағдайы нашарлады. Бұның маңызды себептерінің бірі қанағаттанарлықсыз тамақтану. РАМН тамақтану институтының мәліметтері бойынша ҚР халқының көпшілігінде тағамдық заттектерді жеткіліксіз қабылдаудан, әрі ҚР халқының тағамдық статусының бұзылуы, яғни ең алдымен дәрумендердің, микро және макроэлементтердің, құнды акуыздардың жеткіліксіз болуы және олардьщ ара қатынасының рационалды болмауы салдарынан толыққанды тамақтануы бұзылған. ҚР халқының тағамдық статусының маңызды бұзылулары: - жануар майын шамадан тыс коп пайдалану; - полиқанықпаған май қышқылдарының жеткіліксіздігі; - құнды ақуыздардың (жануар) жеткіліксіздігі; - дәрумендер жеткіліксіздігі (аскорбин қышқылы, риболфавин В 2 тиамин В ь фолий қышқылы, ретинол (А) және р-каротнн, токоферол және басқа); - минералды затгектердің жеткіліксіздігі (кальций, темір); - микроэлементтер жеткіліксіздігі (селен, цинк, иод, фтора); - тағамдық талшыктардың жеткіліксіздігі. Кесте 1. Біркатар елдердін орташа өмір ұзактығы және жүректің ишемиялық аурулары мен жацатүзілімдер салдарынан өлім-жетім карсеткіші Ел Өмір ұзақтығы, жылдар 100000 халықка шаққандағы олім-жетім (0 — 64 жас) Жүректіц ншемиялык аурулары Қатерлі ісік аурулары Белоруссия 69,0 143,1 114,8 Болгария 71,2 64,7 91,9 Ұлыбритания 76,0 55,7 89,3 Алмания 75,7 35,7 88,1 Еуропа 75,2 39,3 92,2 қр 65,6 135,9 122,3 АҚШ 75,8 - - Украина 69,0 98,1 89,3 Финляндия 75,3 49,4 66,8 Франция 77,6 14,8 94,4 6