Тағам өнімдерінің қауіпсіздігі: оқу құралы / Б. Т. Тнымбаева, А. Б. Тоқтамысова.

Пропион қьппқылы табиғатта кездеседі, ал өндірістік мақсатта жасанды түрде синтезделеді. Оны қолдану тамақ өннркәсібінде ең даулы фактілердің бірі болып табылады: бір жағынан, оны тамақпен қолдану қатерлі ісіктің пайда болуы арасындағы байланыс туралы ақпарат бар, екінші жағынан өндірушілер бұл талапқа сай келмейді. Гексаметилентетрамин немесе уротропин,гексалин C 6 H 12 N 4 (Е- 239) - бұл қосылыстардың қолданыстағы басы формальдегид (СН 2 О) болып табылады. Гексалин (C 6 H 12 N 4 ) албырт балыкгарының уылдырығын консервілеу жэне ашытқылардың аналық дақылдарын өсіру үшін рұқсат етілген. Оның түйіршікті уылдырық құрамы Ікг өнімге 100 мг қүрайды. Дайын ашытқыларда гексалинді үстауға жол берілмейді. ДДҮ белгілеген рұқсат етілген тэуліктік доза адам денесінің 1 кг салмағына 0,5 мг-нан аспайды. Шетелде гексаметилентетрамин балық өнімдеріне арналған шүжық қабықтары мен суық маринадты консервілеу кезінде қолданады. (Е-2.39) қоспасын Үлыбритания азық-түлік стандарты сынап көрді және қауіпті емес қосымша ретінде тізімге енгізілді. Аллергияға бейім адамдарда (Е-329) қоспасьін қолданғанда, терінің тітіркенуі түрінде аллергиялық реакциялар байкалуы мұмкін. Уротропин денеде бір рет асказан ішек жолында тез сіңеді. Бүйректе гексамстиленетрамин ақуыздық қүрылымдарды жоққа шьіғаратын формальдегид түзеді. Уротропин және оның ыдырау өнімдерінің шамамен 90%-ы 24 күн ішінде зәр шығару жүйесі арқылы шығарылады. Құмырсқа қышқылы( Е-236) - органикалык қүрылымы бойынша қүмырсқа қышқылы (НСООН) майлы қыпіқылдарға жатады және антимикробты әсерлерге ие. Қүмырсқа қышқылы аз мөлшерде өсімдік және жануарлар организмдерінде кездеседі. Үлкен концентрацияларда ол уытгы эсер етеді, азық-түлік өнімдерінде пектинді тұндыру қабілеті бар,сондықган ол консервант ретінде шектеулі қолданылады.Біздің елде диеталық тамақтандыруда тұз алмастырғыш ретінде қүмырсқа қышқылының тұздары қолданылады. Қүмырсқа қышқылы- бензол, ацетон, глицерин және боялмаған сұйықтық. Тамақ өнеркәсібінде формаль қышқылы негізінен көкөніс консервілерін өндіруде қоспа ретінде қолданылады. Бұл патогендік ортаның дамуын жэне консервіленген жэне маринадталған көкөністерде қалыптасады. Ол алкогольсіз сусындар 57