Жилисбаева, Р.О. Текстиль және жеңіл өнеркәсіп кәсіпорындарындағы қауіпсіздік және еңбекті қорғау

ауқымы - 0 ...140 дБ шектерінде болады. ІЗОдБ дыбыс деңгейі ауыртатын сезімді шақырады, ал 150 дБ эр жиілікте есіту қабілетін зақымдайды. Шуылдан қорғанудың шаралары және қуралдары. Қалқаларды, қыртыстарын, кабиналарды жэне т.б. экран түрінде дыбысты оқшаулайтын және дыбысты жұтагын кондырғыларды орнату арқылы шуылды төмендетудің тәсілдері кең таралым алды. Шуылдан жеке қорғанудың құралдары (ЖҚҚ) құлақ жапсырмалары, құлаққаптар және шлемофондар больпт табылады. ЖҚҚ тиімділігі пайдаланылатын материалдардың құрылымыпан, тығыздық күшінен, дұрыс тағып ұстағаннан байланысты болады. Машина және жабдықтың дірілінен күресу жэне жұмыс ісгейтіндерді содан қорғау үшін неше түрлі тәсілдерді пайдаланады. Дірілді төмендету үшін вибродемпфирация — механикалық тербелістер энергиясын энергияның басқа түріне, әсіресе жылулыққа айналдыру құбылысын кең қолданатын болды. Дірілдің таратылатын көздерден: еденнен, жұмыс орнынан, орындықтан және т,б, пайда болуын бәсеңдету үшін дірілді оқшаулататындарды: резеңкені, тығындарды, киізді, болат серіппеліні кең қолданады. Жұмыс істейтіндерді ЖҚҚ ретінде қалың резеңкелі табаны бар арнаулы аяқ - киімді пайдаланады. Қолды қорғау үшін биялай, қолғап, жапсырмалар мен төсемдер қажет болады, олар иіліп бэсевдетуші материалдан дайындалады. Діріл мен шуылдың адам агзасына қауіпті әсерін төмендету үшін ең маңыздысы жұмыс және демалыс режімін дүрыс ұйымдастыру, денсаулығын әрдайым қадагалап отыру, емдеу-алдын алу, мысалы, гидропроцедуралар (қол мен аяққа жылы ванналар, дәрумендер беру) сияқты шараларын жасау болып табылады. Техникалық қүралдардың көмегімен қзіргі заманда шуылмен күресу мәселесін жою мүмкін емес, сондықтан жеке қорганыс қүралдарын қолдануууғааа көңіл аударылып отыр. 12.1.029-80 ЕҚСЖ «Шудан қорғану қүралдары мен эдістері. Классификациясы» талаптарымен келісілуі қажет. Ультрадыбыс - соңғы уақытта өндірісте ультрадыбыс қуаттылығын колдануға негізделген технологиялық үрдістер кеңінен қолданылуда. Ультрадыбыс дегеніміз - есту қабаттырынын үстіңгі қатарларына түсетін қысым болып табылады. Бұл шамамен 20 кГц есту ультрадыбысты өлшейтін бірлік деп атайды. Ультрадыбыс адам агзасына түрлі жақган зиян келтіруі мүмкін. Атап айтқанда: жүйке жүйесі, жүрек қантамырлары т.б. жерлерге ультрадыбыс ay а арқылы таралғанда зиян келтіреді. Егерде ультрадыбыс ағзаға енуін тоқтатпаса онда есту мүшесіндегі шудың әсерінен есту қабілеті төмендеп кейін асқынып кетуі мүмкін. Локальды ультрадыбыстың әсерінен аяқ-қолыңыз полиневрит ауруына шалдығуы мүмкін. Бүл асқына келе қол-аяғыңыздын кесілуіне әкелуі мүмкін. 98