Жилисбаева, Р.О. Текстиль және жеңіл өнеркәсіп кәсіпорындарындағы қауіпсіздік және еңбекті қорғау

аталады, яғни, ол бақытсыз жағдайлардың себебі, қайғылы немесе апатты тікелей оқиғалар салдарынан іуындайды. Адамның денсаулығының белгілі бір деңгейі ауырлық пен еңбек процесінің кернеулігіне тәуелді. Қауіпті еңбек жағдайларына да рүқсат беріледі, егер мысалы, төтенше жағдайларда немесе адамдарды және үлкен заттық жоғалтулар болары ықтимал жағдайларда құтқару жүмыстары жүргізіліп, алдын ала үйымдастыру шаралары ескерілген болса ғана. Еңбектің қиындығын, ауырлығын және еңбек жағдайының зияндылығы мен қауіптілігін ескере отырып, қызметкерлерге еңбек ақысы, демалыс күндерінің ұзактығы, белгілі бір жеңілдіктердің үстемділігі бекітіледі. Сайып келгенде, осы шарттардың орындалуы негативтің әсері нәтежиесінде денені қорғау қабілетінен аспауы тиіс. Денені негативті факторлардан қорғау әдісі және оларға құрал таңдау үшін олардың адамға эсер етуінің негізгі сипаттамасын білу керек. Іс жүзінде негативті факторлардьгң адамға әсерін техникалық немесе экономикалық көзқарастармен шектеу мүмкін емес. Кейде бұл орнықсыз, ейткені, адам табиғи ортада орынсыз жағдайға душар болады, бұл дегеніміз біздің ғаламшарда және табиғи көздермен ерекшеленетін электромагнита жэне табиғи радиациялық ортада, ауада және суда зиянды заттардың, тағы сол сияқты зиянкестердің өмір сүруінде. Жұмыс аймағында адам денсаулығына зиян келтірмейтін негативті факторлардың болмауын қамтамасыз ету қажет. Адам организмінде қайтымсыз өзгерістердін болмауы үшін негативті фактор әсеріне мүмкіндігінше шекті деңгей колемі қойылады. Мүмкіндігінше шек қою деңгейі — бұл адамға жұмыс ауысымы кезінде, күнделікті жұмыс барысында, жүмыс гәжірибесінің мезгілінде қызметкерлердің, жұмыс қабілеттілігін темендетпейтін биологиялық ауытқулар, аурулар немесе психологиялық өзгерістерді тудырмайтын негативті фактордың жоғары мәні (зияткерлік және қызу қабілеттіліктері, зерделі жүмысқа қабілеттілігі т.б.). Негативті факторлардың химиялық тобы үшін барынша шек қою деңгейі концентрацияның мүмкіндік шегі (КМШ) болады. Шек қою концентрациясын орнату келесі негізгі кагидаітармен сипатталады: 1. Медициналық және биологиялық корсетулер алдындағы басымдылық (техникалық қол жетерлік, экономикалық мүмкіндіктер, орындылық және тағы басқалары); 2. Барлық негативті факторлардың әсерінің табандылығы, яғни ешқандай да теріс ықпал байқалмайтын негативтік факторлар әсерінің табандылығының болуын мойындау. 8