Жилисбаева, Р.О. Текстиль және жеңіл өнеркәсіп кәсіпорындарындағы қауіпсіздік және еңбекті қорғау

Тарифті төлем (оклад) - белгілі бір жұмыстың (еңбек міндеттерінің, мамандығының) күрделілігіне байланысты жұмысшыға тіркелген еңбекақы. Жұмысты тарифтеу — орындалатын жүмыстарды Жүмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығына және Басгаылардың, мамандардың және баска да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығына, жұмысіиы кәсіптерінің тарифтік-біліктілік сипаттамаларына және ұйымдар басшыларының, мамандардың және баска да қызметшілер лауазымдарының үлгілік біліктілік сипаттамаларына сәйкес белгілі бір күрделілікке жаткызу, атап айтқанда: жұмыстың түрлеріне, жүмыстың ауыртпалығына қарай тарифтік разрядпен мамандық дәрежесіне төленуі болып табылады. Тарифтік разряд - жүмыс күрделілігі және жұмыскер мамандығының ауқымы, деңгейі. Квалификациялық разряд - жүмысіпы дайындығының деңгейі. Тарифтік тор - жұмыс күрделілігіне қарай, жүмысшы мамандығы (кәсіптік, кызметі) сипаттамасының тарифтік коэффициент! көмегімен анықталатын жүмыстың тарифтік разрядының жиынтығы. Тарифтік жүйе - әр түрлі дәрежелі жұмысшылардың жалақы дифференциясы комегімен анықталатын нормативті жиынтық. Жұмысшылардың еңбекақысы жұмыстың ауырлығына, зияндылығына немесе қауіптілігі мен әр түрлі ерекше шарттарына карай жогары деңгейде болады. Жұмысшыларга жоғары мөлшерде жалақы жұмыс орнының ерекше климаттық жағдайларына байланысты төленеді. Тарифтік толеммен салыстырғанда жұмыскерлерге еңбекақы жүмыстың зияндылығы немесе қауіптілігіне, ауыртпалығы мен киындығына және жүмыстың ерекше шарттарына байланысты жоғары мөлшерде теленеді, бірақ заңға сәйкесті және құқықтық нормативтік актіде бекітілген молшерден темен болмайды. Жұмыстың ерекше климаттық жағдайларына байланысты жұмыскерлердің жалақысы нормативтік құқықтық актілсрімен занда көрсетілген ретте болады. Жүмыскерге негізгі жұмысынан баска жүмыстарды (әр түрлі мамандық, кәсіптік жүмыстар, негізгі жүмыс күнінен артық жұмыс, сондай - ақ түнгі уақытта, жұмыссыз дсмалыс және мереке күндеріндегі жұмыс және басқадай) атқарса, оған үжымдық шартпен жәнс ецбек шартымсн келісілгендей төлемдер төленеді. Еңбскақы мөлшері заңда және баска да нормативтік актілерде белгіленгеннен темен болмау керек. Жұмыс беруші мен жүмысшының енбек жағдайларын бұзғандыгы үніін федералды заңнамаларға негізделген ұжымдык келісім мен еңбек келісімінде көрсетілген мөлшерде айып пұл қарастырылған. Әлеуметтік әріптестік, бұл жүмысшылар арасындағы, жұмыс беруші (жұмыс беруші окілеттігі), мемлекеттік билік органдары, жергілікті өзін - 31