Жилисбаева, Р.О. Текстиль және жеңіл өнеркәсіп кәсіпорындарындағы қауіпсіздік және еңбекті қорғау

Кернеуі 1 000 В асатын электр құрылғыларда қолданылатын қосымша оқшаулайтын қорғау қүралдарына мыналар жатады: диэлектрлі қолғаптар, диэлектрлі ботылар мен галоштар, диэлектрлі кілемшелер, оқшаулайтын тіреуіштер. 9.5 Статикалық электрдіц қауіптілігі. Алданы алу шаралары Текстиль және жеңіл өнеркәсіп кәсіпорындарында статикалық электр өте жиі пайда болады: түктеу машиналарында (таза жүн және жартылай жүн кенеп маталарын өңдеу кезінде), жіп өткізу машиналарында (ацетат жіптерін өткізу кезінде), иілгіш капрон жіптерін өңдеу кезінде технологиялық құрал-жабдықтарда, дайын өнімдерді сұрыптау кезінде және тағы басқа да процестер кезінде Электр статикалық зарядтар технологиялық процестің бұзылуының, шығарылып жатқан өнім сапасының төмендеуінің себебі болып табылады. Әсіресе электр статикалық зарядтар автоматика жүйелері мен ішіне орнатылған компьютерлік техниканың жұмысына кері әсерін тигізері анық: олар аталған құралдардың жұмыс режимдерін бүзуы мүмкін. Сонымен қатар кейбір жағдайларда электризация өндірісте өрт пен жарылыстардың пайда болу себебіне айналуы мүмкін. Электр статикалық зарядтар жұмысшыларға да кері эсер тигізеді, себебі зарядталған жермеи жанасқан кезде оларға жерге қосылған жабдықтармен жанасқан кезде жерге кошетін электр зарядтар өтеді. Бүл электр тоғы эсер еткендей эсер береді. Синтетикалық талшықтар тез электрленетіндіктен статикалық электрді төмендету және осы факторлардың жұмысшыларға эсерін азайту бойынша алдын алу шараларын қабылдау қажеттігі туындайды. Оның үстіне өндірісте өвделетін синтегикалық талшықтардың үлес салмағы едэуір артуда. Электр статикалық зарядтардың шамасын азайтатын шараларға мыналар жатады: - қүрал - жабдықтарды, жүмыс орындарын, электрленетін материалды жерге қосу; - ауаиың салыстырмалы ылғалдығын жоғарылату және қүрал - жабдықтардың беттерін материалдың үстіңгі беттік өткізгіштігін арттыратын арнайы майлағыштармен химиялық өңдеу; - зарядтарды радиоизотопты бейтараптағыштармен бейтараптау; - үйкеленетін беттер үшін таңбасы теріс электрмен зарядталатын материалдарды таңдап алу және т.б. Радиоизотопты бейтараптағыштарды қолдану ете тиімді болып табылады. Олардың эсер ету принципі мынада: радиоактивті элемент шығаратын түйіршіктер үлкен жылдамдықпен ұшады да, ауаныц бейтарап молекулаларымен түйіскеи кезде оларды оң жэне теріс иондарға бөледі. Құрал - жабдықгар жұмыс істеген кезде бұйымдарда пайда болатын 213