Жилисбаева, Р.О. Текстиль және жеңіл өнеркәсіп кәсіпорындарындағы қауіпсіздік және еңбекті қорғау

4. Әркімнің тынығу қуқығы бар. Еңбек шарты бойынша, жұмыс істейтіндерге заңмен белгіленген жұмыс уақытының ұзақтығына, демалыс және мереке күндеріне, жыл сайынғы ақылы демалысқа кепілдік беріледі. Казахстан Ресітубликасының конституциясьгндагы (24 бап) шарттардағы, қәуіпсіздік және гигиеналық талаптарға тиісті әрбір еңбекке куқық бекіткен. Енбек қызметінің басқа нәтежиелеріне қарағанда қызметкерлердің өмірі мен денсаулығын сақтауын жариялаған басымдылық Жалпы адамдык кагидамен тиісті барлығына экономикалық, әлеуметтік және мәдени құқықтар туралы, Халықаралык пакттерде ортақ декларация, конференцияларда Қазақстанның халықаралық міндеттемелеріне адамның құқыктары туралы дұрыс айтылады. Өндірістің уйымдастырушылары және еңбек қызметінің түрлерінің міндеті бірінші орынға Қазақстан Республикасының еңбек кодексіндегі дәл осы қағиданы бекіту және қатысушылардың еңбекке деген қолайлы қәуіпсіз жағдаймен қамтамасыз етеді. Еріксіз еңбек — ол жұмыс ретінде жазалаудың бір түрі болып орындалады, сонымен катар: - еңбек тәртібін ұстап туру мақсатында; - ереуілді болдырмау үшін жауапкершілікті өсіру ретінде; - жумыс күшін экономикалық турғыда дамыту үшін қолдану; - саясатқа қатысты әлеуметтік немесе экономикалық жүйеде жазалау жумысының түрі; - әлеуметтік, улттық немесе діни жағдайлардьщ себептері бойынша дискриминация ретінде. Еріксіз еңбекке жататындар: - ецбекақының төленуінін бузылуы немесе оның толық көлемде төлеябеуі; - жұмыс берушінің еңбек міндеттерінің орындалуын талап етуі, егер жумыскер ұжымдық немесе жекеше қорғау қуралдарымен қамтамасыз етілмеген болса немесе жумыс барысында жумыскердің денсаулығы мен өміріне тікелей қәуіп төндірсе. Еріксіз жұмыс Қазақстан Республикасының Констутициясымен руқсат етілмейді (24 бап). Еңбек келісім шарты — бұл жумыс беруші мен қызметкерлердің арасындағы келісім шарт. Еңбек шарты бойынша қызметкер сыйақы үшін тиісті біліктілігі бойынша жумысты (еңбек функциясын) атқарады және еңбек тәртіптемесін сақтайды, ал жумыс беруші еңбек жағдайларын қамтамасыз етеді, қызметкерге Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасында, еңбек шартында, ужымдық шартта, тараптардьщ келісімінде көзделген жалакыны уақтылы және толық көлемінде төлейді және өзге де төлемдерді жүзеге асырады. Соған сәйкес жұмыс беруші 19