Жилисбаева, Р.О. Текстиль және жеңіл өнеркәсіп кәсіпорындарындағы қауіпсіздік және еңбекті қорғау

арналғандай, дәл сол сияқты жазатайым оқиғалардың туындауын алдын алу үшін де қажеттілігі зор болып табылады. Жүмысшылардың ыстыққа жақын мавда орналасуы адамиың көңіл - күйіне әсіресе жағымсыз болады (қорғанбағандардың). Үсті ыстық және маңызды жылу беру бояу - өңдеу цехтарында болады (ыстық каландрдан, ширияьді кептіру машиналардың, үтіктеуші құрылғылар және т.б). Жылу беруді азайту үшін жылуды шығармауды кең қолданады (әсіресе бу еткізу және ыстық сумен жабдықтау жүйелері үшін). Адамдардың еңбек ету барысында жай - күйіне үлкен ықпалын тигізетін ауа қозғалыс жылдамдығы. Ауаның қозғалысы үлкейсе жылу берілу де жоғары болады. Aya дымқылдығына сонымен қатар жылу беру мөлшері де эсер етеді. Абсолютті жәие салыстырмалы дымқылдықты айырып танимыз. Абсолютті дымқылдық деп су буларының граммдалған санын атайды. Бізге белгілі, ауа температурасы жоғары болса, су булары да қанықтытырақ үлкен болады. Салыстырмалы дымқылдық деп абсолютті дымқылдықтың максималды болуын атайды, пайыздармен көрсетіледі. Максималды дымқылдықты 100% молшермен қабылдайды. Өндіріс бөлмелерінде салыстырмалы дымқылдықты анықтау үшін арнайы психрометр құралдарды орналастырлады. Әдеттегі ауа дымқылдығы 35% томен кезде, қүрғақ ауа, ал дымқылда 70% жоғары болса, жоғарылардьщ қатарына қосады. Ауаның дымқылдылығы жоғары болса адамның ылғалды қайтарып беруін қиындатады, шырышты қабықтардан, сонымен қатар ауамен берілу кезінен де пайда болады. Өте құрғақ ауа «қүрғақтылықты» шырышты қабықтардың және терінің қүрғауына әкеліп соғады. Өндірістердегі цехтарда, үлкен жылу белу болатын жерлерде, жұмысшының организмінің қызып кетуіне әкеліп согады. Қызудың ауыр жағдайы кезіиде жылу соққысына дейін апарады - адам денесінің температурасы өте жоғары болады, сіңір тартылулар, жүмысшының талып қалуы да мүмкін болып кездеседі. Жеңіл қызып кетулерде тамыр және дем жиіленеді де дене температурасы жоғарылайды. Мұндай жағдайлардЫң барлығы өнімнің өнімділігін төмендетіп, кызметкерлердің жағдайын шаршаңқы қылып, соңында әр - түрлі бақытсыз жағдайларға әкеліп соқтыруы мүмкін болады. Өлшемдердің өңдеуі кезінде метеорологиялық қолайлы шарттардын қоршаған сыртқы ортаны қана емес, сонымен қатар жүмыстардың тапсырмаларын орындайтын сипаттамалық бөлмелері де керек. Басқаша айтқанда, орналастыру, орындау кезінде сол немесе басқа жұмыста адам лайықты энергияны жұмсайды, бұл белгілі бір жылу берілуге әкеледі. Нормалы метерологиялық шарттарды қамтамасыз етуге арналған өндірістерді орналастыру үшііт айқын талаптар қабылданады, көрсетілген 172