Жилисбаева, Р.О. Текстиль және жеңіл өнеркәсіп кәсіпорындарындағы қауіпсіздік және еңбекті қорғау

Қауіпті факторлардың әрекет ету аймақтары кауіпті аймақ деп аталады, ал қауіпті аймақта қәуіп қатер мен зияндылықтардың адамға деген әсерін азайтуға немесе жоіоға мүмкіндік беретін құралдар қорғау құралы деп аталады. Қауіпті аймақтағы жүмыстың түрлері адам мен қоршаған ортаның жэне уақыттың сәйкестігіне де болары анық. Сонымен бірге үш негізгі әдістер болуы мүмкін: қэуіп қатерлердің әрекет ету аймағы адамның тұрған жерімен дәл келмейді; қәуіп қатердің эсер ету аймагы адамның тұрған жеріне аз түрде дэл келеді; қәуіп қатерлердің әрекет ету аймагы адамның тұрған жерімен дәл келеді. Егер келеңсіз салдардың белгісінен тэуекел етілсе, ауаның қауіпті аймақта болуы кезіндегі ықтималдығы анықталады, бірінші жағдайда тэуекел толық, ойткені адам қэуіп қатермен байланыста болады; екінші жағдайдағы тэуекел адам денсаулығының бұзылуы адамның органдарының қәуіп қатер аймағында болып қалуымен сәйкес келеді; ал үшіншіден, адам денсаулығының бұзылуының 100 % дық тәуекел туралы айтуга болады. Екінші жэне үшінші жағдайларда арнайы қорғау қүралдарын қолданып ұйымдастыру шараларын өткізу және қызметшінің арнайы еңбекті қабылдаулары жэне мінез құлқық ерекшеліктерімен қәуіп қатердің деңгейін азайтуға немесе жоюға тэуекел болады. Тэуекел оқиғалардың санына уақыт бірлігіне жағымсыз зардаптарының қатынасымен санақ күйінде анықталады. Қоғам, ғылым және өндірістің қазіргі күйі, озық қорғау құралдарын өвдеу адамның апат болуьша тәуекелін 10 ’ 6 көрсеткіштің деңгейіне дейін азайтады, бүл көрссткіш қолайлы тэуекел ретінде қабылданған. Әдетте тэуекел бұл қәуіп қатер көрсеткішін жалпы жобаланатын объектердің бағаларында қолданады. Тэжірибе жүзінде қайгылы жағдайлардың статикалық бағасын өндіріс саласында кәсіпорьш жэне жұмыс түрлерінің керсеткіштері мен қайғылы жағдайлардың ауырлық көрсеткіштеріне жиі қолданады. Еңбек қәуіпсіздігін қамтамасыз етудің келесі принциптерін қарастыруға болады: — бағдаршы - өндірістік технологгарды, конструкторларды, жобалаушылар мен үйымдастырушыларды өндіріс қызметкерлерінің қәуіпсіздігін іздестіру облысындағы есептер шешімінің эдістемесін анықтауға бағыттаушы негізін қалаушы қагидалар; — басқарушы - заң шығару және нормативтік актілердің негізінде кэсіпорынды басқару мүмкіндіктерін корсету жэне кәсіпорынның ондіріс қызметінің « қәуіпсіздігін қамтамасыз ету бойыніпа 12