Жилисбаева, Р.О. Текстиль және жеңіл өнеркәсіп кәсіпорындарындағы қауіпсіздік және еңбекті қорғау

тану керек. Таңып тастаған соң, зақымдаушыны дәрігерге алып бару керек. Егер қышқылдармен және сілтілерімен күйген болса, онда тезірек зақымдаушыны сумей молынан жуу керек. Егер көз электр доғамен күйген жағдайда бор қышқылынан басу керек, және тезірек жарақаттанушы дәрігерге алып бару керек. Үсу кезіндегі алгашқы көмек. Дененің үскен бөлігін жылы қолғаппен немесе мауытпен қызарғанға дейін уқалау керек. Осы мақсат үшін қарды қолдану ұсынылмайды, дәл осылай теріні зақымдауға әкеліп соғуы мүмкін. Камфор немесе бор спиртпен және арақпен немесе калиийдің маргансовка ерітіндісімен таңғыш салу жақсы нәтижеге жеткізеді. Талып қалу , улану, зкылу және күн өткен кездегі алгашқы көмек. Зақымданушы талып қалған кезде оны оған басын түсіріп және аяғын аздап көтеріп жатқызу керек. Мүсәтір спиртін иіскетіп, су ішкізу керек. Басқа суық қоймау керек. Жылу және күн соққылары. Кенеттен әлсіздіктің пайда болуы, бастың айналуы, аяқты нақгы баспауы, сіңірдің тартылуы, қүлақга шудың пайда болуы, кору түйсіктернің өзгеруі — жылы немесе күн соққыларының әсерінен болғанын куәландыратын белгілер. Осы белгілер пайда болған кезде зақымданушыны тезірек таза ауаға шығару керек, салқында біраз түрғызып және жатқызу керек. Сыну кезіндегі алғашқы көмек Жаракрттанушыга тимеу керек. Жарақаттанушының буыны шыққан кезде оны қайга салуға және сынған кезде көмектесуге дәрігер ғана күқығы бар. Омыртқа жотасының сынуы. Биіктен жығылу немесе қүлау кезінде, егер омыртқа жотасы сынғанына күдік бар болса - онда зақымдаушыға тимеу керек. Қабыргалардың сынуы , согып алуы Белгілері - дем алғанда, жөтелгенде, түшкіргенде, қозғалған кезінде ауыруы. Алғашқы көмек - дем шығару кезінде көкіректі қатты керіп бинттеу немесе сүлгімен қысып буу керек. Соғып алған жерге суық салу керек (қар, мүз, салқын сумен суланған шүберекті) және бинтпен тығыз орау керек. Қарынды соғып алған кезде, естен танып, беттің тез бозарыңқырап және зақымданушы қатты ауырған жағдайда «жылдам көмекті» тез шақыру керек және зақымдаушыны тез арада ауруханаға жеткізу керек. Сонымен қатар жыгылу кезінде барлық денемен қатты соғылған кезде дәл осылай жасау керек. 127