Жилисбаева, Р.О. Текстиль және жеңіл өнеркәсіп кәсіпорындарындағы қауіпсіздік және еңбекті қорғау

- соттың қызметтен заңсыз босатылған немесе басқа жұмысқа заңсыз ауыстырылған қызметкерді қызметке қайта қабылдау туралы шешімін уақтылы орындамаса; - жұмыс беруші жағынан қызметкерге еңбек кітапшаларын кешігіп берілуі, еңбек кітапшасына дұрыс емес немесе қызметкерді жүмыстан шығару себебі , заңга сәйкес келмейтін қарастырулары енгізілуі; - республикалық заңдармен және ұжымдық келісім шартпен қарастырылған басқа жағдайда; Қызметкердің иелігіне зиян келтірген жұмыс беруші толық көлемде келтірген зиянды өтейді. Зиянның көлемі зиянды төлеу кезінде жүмыс істейтін базар бағаларымен есептелінеді. Қызметкердің келісуі бойынша зиян төленуі мүмкін. Қызметкердің зиянды өтеу туралы өтініші еңбек жарақатымен келтірілген зиян үшін жауапкершілікте болатын жұмыс берушіге беріледі. Жұмыс беруші бұл өтінішті қарауға және оны барлық кажетті құжаттарымен қабылдаған немесе қосымша құжаттар түскен күннен бастап он күннен кешіктірмей оған қатысты шешім қабылдауы тиіс. Жүмыс берушінің шешімімен келіспеген жағдайда жәбірленген қызметкер немесе өзгеде мүдделі тұлға бұл шешімді сот тәртібімен шағымдау қүқығына ие. Жүмыс беруші қызметкерге тиісті еңбек ақыны, демалыс ақысын, жұмыстан шығу кезіндегі төлемдерді , және тағы басқа жағдайларда төлеу уақытын бұзған жағдайда, жүмыс беруші пайыздық толеммен (ақшалы өтеммен) өтеуге міндетті. Қызметкерге төленетін өтемнің нақты ақшалай мөлшері ұжымдық келісім шартпен немесе еңбекті келісім шартпен анықталады. Жүмыс берушінің құқыққа қайшы әрекеттерімен немесе әрекетсіздіктерімен қызметкерге келтірген моральдық зияны, қызметкерге ецбекті келісім шарттың екінші гарапының келісімімен анықталған белгілі бір мөлшерде ақшалай түрде төленеді. Қызметкерге моральдік зиян келтіру туралы фактсінде немесе төлемнің мөлшерінде дауласулар туған кезде мүліктік зиянды өтейтіндерден тәуелсіз сотпен анықталады. Жұмыс бсруші қызметкерге оның еңбек міндеттерін орындауымен байланысты зақымдалуына, денсаулығына немесе өзгеде зиян ретінде кәсіптік аурумен ауырғанына т.б. немесе зақымның нәтижесінде денсаулыққа келтірілген зиянды өтеуге құқылы. Заңдарға сәйкес зиянды отеу жәбірленген қызметкерге еңбекке қабілетгілігін жоғалтуы немесе жалақысының, табыстарының денсаулыққа зақым келумен және өтемақылық шығындарды төмендеуі салдарыннан айрылған молшеріндегі ақшалай сомаларды, байланысты біржолғы жәрдемақыны төлеуден корініс табады. 114