Кемали, Е.С. Қазақстан Республикасының сот және құқық қорғау органдары

ның мүмкіндігін кеңейтіп, сот кадрларын көбейтудің алғышар- тын жасады. Осы ретте 1959 жылы Қазақ ССР-і Жоғарғы Кеңесінің II сес- сиясы аса маңызды үш бірдей заң қабылдады. Олар: Сот қүрылы- сы туралы заң, Қылмыстық кодекс және Қылмыстык іс жүргізу кодексі болатын. Казак ССР-нің Жоғарғы Кеңесі шығарған сот қүрылымы туралы жаңа заң бойынша Қазақ ССР-нің Жоғарғы Соты жанынан Пленум құрылды. 1957 жылы Қазақ ССР Жоғарғы Сотында Төралқа қайта қүры- лып, оның қүрамы кеңейтілді. Сол жылы республика Жоғарғы Со ­ ты қүрамында Төраға және екі орынбасар, 19 сот мүшесі болды. 10 халық заседательдері сот істеріне қатысып, қызмет көрсетті. 1985 жылдан бастап Кеңестер Одағында демократиялық са- яси үлкен бетбұрыс кезеңі жаңаша сипатқа ие болды. Ал, 1990 жылдың 25 қазаны күні жарияланған «Қазақ Советтік Социалис ­ та Республикасының Мемлекеттік Егемендігі туралы» Деклара- циясы қазақ халқы ғасырлар бойы армандап келген тәуелсіздікке қол жеткізудің алғышартын жасап берді. 1991 жылдың 16 желтоқсаны күні Казақстан Республикасы - тәуелсіз мемлекет екендігі дүниежүзіне жарияланып, Қазақ елі- нің Ұлы мерекесі есебінде тарихи датаға айналып, үлттық мей- рамға ұласты. Тәуелсіз Қазақстан мемлекеті 1993-1994 жылдары дүниежү- зіндегі өркениетті елдермен тең дәрежеде ынтымақтаса отырып, халықаралық қарым-қатынасты одан сайын нығайта түсті. 1994 жылдың 12 ақпаны күні Казақстан Республикасы Президенті Н.Назарбаевтың «Қазақстан Республикасындағы құкықтық ре- форманың мемлекеттік бағдарламасы туралы» № 1569 қаулысы шықты. Қаулыда Республикадағы сот жүйесін реформалау ту ­ ралы жан-жақты айтылды. Әсіресе, сот әділдігін өміршең етуде соттардың кәсіби деңгейін көтеру, оларды ұйымдық жағынан ны- ғайту, іс қарауда соттардың ешкімге тәуелді болмауын тиімділік- пен арттырудың жаңа жобасы жасалды. Сондай-ақ, жалпы соттар мен төрелік соттарға жіктелудің де қажет емес екенін анықтап берді. 1995 жылғы 20 желтоқсанда Қазақстан Республикасының Президенті Н.Назһрбаевтың «Қазақстан Республикасындағы сот- тар жөне судьялардың мәртебесі туралы» заң күші бар Жарлығы 28