Криминалистика

автотехникалык, өрт-техникалык, инженерлік, әлеуметтік ме ­ дицина және өзге де сараптамалар. Сот сараптамасымен шешілетін диагностикалык мәселелер классификациялык, диагностикалық және ситуациялық деп жіктелінеді. Мысалы, сот-медицина сараптамасында негізінен диагнос ­ тикалык сипатгағы мәселелер қарастырылады: өлімнің себебі, уақыты, құралы, тірі кездегі алған жарақаттары, жарақаттың дәрежесі, қан тобы және т.б. Кейде идентификация кажет ететін жағдайлар да туындайды, мәселен: жәбірленушінің жеке басын, өлтіру құралын, шашын, канын және т.б. тендестіру, Дәстүрлі сараптамалардың барлықтүрлерінде - трасология- лық, баллистикалык, колжазбалык, кұжатгарды техникалықзерт- теу, автортанушылық, заттар және материалдар сараптамасын ­ да диагностика мен идентификацияның аткаратын рөлдері бірдей, бірақ трасологиялық сараптамада идентификациялык мәселелердіңдиагностикаға қарағанда басымдырақекенін атап кеткен жөн. Бүгінгі танда сараптаманың барлык түрлері бойынша диаг ­ ностикалык мәселелерді шешу, әдістемелік жағынан алып Кара ­ ганда жеткілікті өнделіп жетілдірілген деуге болады. Диагнос ­ тика жүргізудің көптеген әдіс-тәсілдері мен әдістемелері бар. Сарапшылар идентификациялык зерттеулер жүргізу кезінде колданылатын әдістерді диагностикада да колданылады. Диагностика жүргізу кезінде кандай объектілер зерттелетін- дігіне байланысты әдістер әр түрлі классификацияланады (жік- теледі). Сарапшылармен өнделген әдістемелерде идентифика ­ циялык мәселелер бойыншатуындаған сұрактарды шешу үшін тергеушілер мен мамандарға диагностикалык объектілерді табу, бекіту және алуға байланысты ұсыныстар берілген. Мысалы, сот-баллистикалық сараптамаларында идентификациялык және идентификациялык емес мәселелер бірдей шамада қарастыры- лып шешіледі. Тәжірибеде сезіктіден алынған қару қүралы, мәйіттен алынған ок немесе окиға болған жерден табылған гиль- залар бойынша идентификация өте жиі жасалады. Бірақ кейбір жағдайларда келесідей диагностикалык: кару өздігінен атылып кетуі мүмкін бе еді; кару кандай қашықтықтан атылған; ок- дәрілер мен каруды дайындау тәсілдері кандай; қару кұралы атуға жарамды ма; қарудың моделі, жүйесі қандай деген сұрақ- тфэды және баска да диагностикалык сипаттағы жағдайларды 42