Криминалистика

байтын жүйені құрайтын жеке түракты белгілердің де сәйкес- тігіне көңіл аударуы қажет. Сарапшының кұзыретіндегі процессуальдық ереже талапта- рын дұрыс орындауына және сараптамалық зерттеудің әдістемелік талаптарымен сәйкес жіберілген материалдардың толықтығына тергеуші (прокурор, сот) көз жеткізе отырып, ба- ғалаудың келесідей кезендеріне өтеді. Сарапшының корытындысын бағалаудың екінші кезеңі дәлелдемелік маңызы бар идентификацияларды аныктаудан тұрады. Жоғарыда көрсетілген корытынды нұска түрлерінен шыға отырып, дәлелдемелік маңыз — ол тек мақұлданған тұжырым түрде берілген, яғни, дұрыс немесе дүрыс емес деген сиякты қорытындыларды көрсетеді. Дегенмен де баска да, нақты айтқ- аңда: корытындының ыктималды түрі жанама дәлелдеме ретінде бағаланады деген пікірлер де бар. Ықтималды қорытындылардың дәлелдемелік маңызы бол- мағанымен де, олардың кандай да бір дәрежеде пайдасы бар. Олар тергеушінің ұстанған бағытының дұрыстығын бекітетін белгілі бір дәрежеде болжаулар жасауға мүмкіндік береді. Ыкти ­ малды корытындылар көмегі аркылы ақиқатқа жету жолы ашы- луы мүмкін. Тәжірибеде кеңінен тараған кемшіліктердіңбіріне сарапшы- ның тектік және топтық қатыстылық бойынша берген коры ­ тындысын тергеушілердің (сот, прокурордың) іздестірілетін объектінің тепе-тең деп пайымдауы саналады. Мысалы, сарап- шының пышак жүзінен табылған талшык пен жәбірленушінің көйлек матасының жалпы топтык катыстылығы бір және олар макта мата түріне жатады деп берген корытындыларын тергеу- шілер бағалауда, олар пышақ жүзіндегі талшықтар жәбірлену- шінің көйлегінікі деп санайды. Сарапшының бүл тұжырымдары бір жағынан объекттің оқиғаға қатыстылығын жокка шығармайды, екінші жағынан алып қарастыратын болсак кылмысқа қатысты баска да объекті- лер болуы мүмкін. Шын мәнінде бұл корытындылар ықтималдык сипатка ие, олар кемшіліктерді болғызбай қоймайды және де акикатқа жетудің кепілдігі бола алмайды. Идентификациялық тұжырымдарды мақұлданған және ма- кұлданбаған түрде бағалау - дәлелдеменің барлық процесін 38