Криминалистика

істің баска да мән-жайлары жөнінде өте керекті мәліметтер жиналады. Бұған тек кана окиға болған жерді кідіртпей, тез арада қараған жағдайда ғана мол мүмкіндік туады. Егер оқиға болган жерді қарау кешіктіріліп жүргізілсе, көп іздер, затгай дәлелде- мелер ауа райы жәие баска да жағдайларға байланысты өзгеріп, бүлініп қалуы мүмкін, тіпті олардың жойылып кетуі де ықти- мал. Міне, осыған байланысты тергеуші хабар алысымен, тез арада қылмыстың болған жеріне баруға, оны кешіктірмей қарауға әрекет жасауы тиіс. Окиға болтан жер түнде де карала- ды. Егер мүндай кезде жарық нашар болып, окиға болтан жерді егжей-тегжейлі ұкыпты карап шыгуга мүмкіндік болмаса, бұл жер жарық түскеннен кейін каралуы керек. Жасалган қылмыстың түрлеріне орай оқита болган жерді караудын өзіндік ерекшеліктсрі бар. Бұл ерекшеліктер жеке қылмыстарды тергеу әдістемесінде қарастырылады. §3. Оқига болган жерді қарау алдында жүргізілетін дайындық жүмыстары Оқита болган жердің толық, пәрменді және лүрыс каралуы тергеушінің осы тергеу әрекетіне үқыпты дайындалуына тікелей байланысты. Тергеушініңдайындык жұмысы екі кезеңге бөлінеді. Бірінші кезең — тергеушінің оқига болган жерге шыкпай тұрып, оқига жөнінде хабар алысымен жүргізетін дайындык жұмыстары. Бүл бірінші кезенде тергеуші мына төмендегі дайындык жұмыста- рын атқарады: 1. өзі келгенше окига болган жерді өзгеріссіз сақтап калу үшін белгілі бір лауазымды адамдарга, этап айтканда, полиция кызметкерлеріне нұсқау береді; 2. оқига болган жерді карауга өзімен бірге катынасатын лауа ­ зымды адамдарды (жедел-іздестіру жұмыстарын жүргізетін), мамандарды нақтылап белгілеп, олардың оқига болган жерге кешікпей келуіне керекті шара қолданады; 3. окига болган жерді Караганда колданатын криминалисти- калық құрал-саймандарды және баска да қажетті жабдыктарды дайындайды. Тергеуші оқиға болган жсрге өзі келгенше оны өзгеріссіз сактап калу жөнінде нұскау берумен катар полиция кызмет- керлеріне кылмыстың басында болып, оны көрген адамдарды 253