Криминалистика

заң шецберінде қолданылатын тиімді де, қолайлы тәсілдер жоніндегі гылыми ережелердіи жиынтығы . 1 1 Криминалистиканын үшінші бөлімі криминалистикалык тактиканың құрылымы туралы калыптаскан бір көзкарас жоқскенін білеміз, проф. Е.Ғ. Жокі- шевтің көзқарасын ескере отырып, осы оқулык авторларынын. ойынша бол- жау, жоспарлау, тсргсушінің ор түрлі кызмет түрлерімсн өзара байланысы ілімлерін кри.миналистиканын төртінші бөлімінле карастырған лүрысырак. Криминалистикалык тактиканың осы келтірілген жалпы ережслерін және түсінігін тұжырымдап, нактылайтын болсақ, оны қамтитын тергеушінің тергеу әрекеттерін жүргізу үстінде осы сәтге туындаған тергеу ситуациясына байланысты дұрыс, ықшамды позиция үстауы, ситуацияға байланысты нәтижелі және тиімді тәсілдерді қолдану, тергеуді ұтымды жүргізу үшін өз жүмысын дұрыс жоспарлау. Кейбір окулыктарда криминалистиканың бұл бөлімін тер ­ геу тактикасы деп те атайды . Бірак тактикалықтәсілдердің қол- данылуы алдын ала тергеумен шектелмейді. Тактикалық әдіс- тердің көбі сот мәжілісінде де колданылады. Сондыктан тергеу тактикасы деген үғым бұл әдістердің қолдану жүйесін толық камтымағандықтан, бұл бөлімді крилшналистикалык, тактика деп атау өте орынды. Криминалистикалык тактика криминалистиканың баска да бөлімдерімен тығыз байланысты. Айталық, криминалистикалык қүрал-саймандарды тергеу үстінде қолданып, пайдалану ерекшеліктсрі эр тергеу әрекетін жүргізгенде колданылатын тактикалыктәсілдермен тығыз байланысты. Жаңа криминалис ­ тикалык кұрал-саймандар пайда болса, оларды тергеу әрекет- терін жүргізгенде колдану әдістері криминалистикалык такти- када қаралады. Сонымен катар, тергеу әрекеттерін жүргізу үстінде колданылатын тәсілдер тергеліп жаткан кылмыстың түріне байланысты. Жалпы тактикалық тәсілдер әр кылмыстың тергеу әдістемесінің ерекшелігіне байланысты өзгертіліп, осы қылмысты ашуға, тергеуге бейімделіп колданылады. Мысалы, оқиға болған жерді карау тактикасы - тактикалық тәсілдерді пайдалану ерекшелігіне, жасалған кылмыстыңтүріне байланыс ­ ты. Айталык, жол-көлік окиғасы болған жерді Караганда бір тактикалық әдіс колданылса, керісінше, баска тактикалық әдістер ұрлык болған жерді карау үстінде колданылады. Сон ­ дыктан эр тергеу әрекеттерінің тактикалык тәсілдері жеке кыл- мыстарды тергеу әдістемесі аркылы кылмысты ашу әдісі есебінде жүзеге асады. 240