Криминалистика
— ылғал заттар кептіріледі; — әрбір зат жеке-жеке оралады немесе буып-түйіледі, оған каңдай зат екендігі жазылады және қол қойылып, мер басылады; — орайтын қағаз, шыны т.б. заттар міндетті түрде таза болуы шарт. §4. Топырақтану Қылмысты алдын ала тергеуде және сотта мынандай мәсе- лелерге: қылмыс болған жердегі адамның, жануардың, заттар- дың, көліктің жылжуына, орнынан қозғалуына олардың арақа- тынастары мен тағы басқа жағдайларға көңіл аудару керек. Бұл жағдайларда киімге, аяқкиімге, көліктің кейбір жерлеріне жа- бысқан заттарға (топырақ, шөп т.б.) карал қылмыстың қай жерде болганын, қандай топырақпен байланысты екенін анықтауға болады. Бүгінгі танда топырақтану ғылымы жақсы дамыған. Топырақтану сараптамасы криминалистикадағы топырақта- ну тәсілінің негізінде дамып, табиғатты зерттеу ғылымдарының басқа, яғни геология, минералогия, микробиология, агрохимия, биохимия табыстарының соңғы жетістіктерін пайдаланады. Топырақтану арқылы келесідей жағдайлар анықталуы мүмкін: 1) зерттейтін заттарға жабысқан объектілер және ол затгың қай жеріне жабысқандығы; 2) жабысқан заттың топырақпен байланыстылығы, болмаса баска заттармен байланыстылығы; 3) жабысқан түйіршіктердің бір жерден, не болмаса эр жер дей екендігі; 4) топырақтың қай жерден екендігі; 5) затқа жұққан топырақ оқиға болған жердің топырағына жататындығы немесе жатпайтындығы және оқиғамен байланыс- тылығы; 6) затқа жабысқан заттардың бір-бірімен арақатынас жағдай- лары. Көрсетілген сұракгар топырақ зерттеу сараптамасының негі- зі болып саналады. Бірақ, іс жүзінде қылмысты тергегенде бас ка да (жабысқан заттардың пайда болуы және оның уақыты, зерттейтін заттардың кандай жағдайларда сақталғандығы және де алынған топырак елдің қандай мекеніне жататындығы жа- 201
Made with FlippingBook
RkJQdWJsaXNoZXIy MTExODQxMg==