Криминалистика

месе ешқандай зерттеу жұмыстары жүргізілмеген затты немесе материалам) беру кажет . Қатты заттағы немесе беткі қабаттағы із тасушы заттарды алу мүмкін емес жағдайларда, олар пинцет- пен немесе инемен алынады. Катпарланған күрғак ұнтақтәріз- дес заттар (темекі, күл, әк, үн және т.б.) жылтыр таза қағазға немесе ак параққа салынады. Металдардың микрообъектілерін үсак магниттердің (дактиласкопиялык бояу жаккыш) көмегімен алуға болады. Кейбір микрообъектілерді алу үшін жабысқақ пленкалар қолданылуы мүмкін, бірақ кейіннен қайта алу қиын болғандықтан оны тек мамандар ғана пайдалануы тиіс. Микро- шаңжинағыштар да қодданылады, бұл жерде алу кезінде ірік- теулер болмайды. Микрообъектілерді буып-түюдің немесе оларды каптаудың да ерекше маңызы бар. Бұл үшін шыныдан жасалған түтікшелер, флакондар, герметикалык тығындары бар бюкстер немесе по- лиэтилендер, гіластмассадан жасалган контейнерлер колданы- лады. Пайдаланылатын ыдыс өте таза және кұрғақболуы қажет. Жұмсак заттарды буып-түю үшін жылтыр жұқа қағаз, полиэти ­ лен, целлофандар кеңінен қолданылады. Заттар мен материал- дардың табиғатына байланысты буып-түю материалдары ірік- теліп алынады. Жиналған бөлшектерді алдын ала немесе сараптамалықзерт- теуге тура келеді. Бұл зерттеулер шеңберінде төмендегідей жү- мыстар жүзеге асырылады: - морфологиялык зерттеу (катты заттар мен материалдар- дың сыртқы құрылыс белгілерін); - заттар мен материалдардың кұрамын (элементтік, моле- кулалық, фазалық) анықтау; - заттар мен материалдардың кристалдық күрылымын зерт ­ теу; - олардың өзіндік қасиеттерін және бұл қасиетгердің белгілі бір жағдайлардан көрініс табу қабілеттерін анықтау (мысалы, заттардың өздігінен жану қабілетін, электр өткізгіштік касиет- терін және т.б.)- Алынған нәтижелер негізінде диагностикалық және иден- тификациялық сұрақтар шешіледі. Сараптамалықталдау нәтижелері сараптамалықсұрақтардын көбінде накты койылмайтындығын көрсетеді, мысалы: «ұсыны- лып отырған зат нені білдіреді», «дақ кандай заттан қалған»? Мұндай сұрақтар зерттеу мәселелерін нақтылауға мүмкіндіктер 197