Алауханов, Е. Сыбайлас жемқорлықпен күрес: теория және практика

Кәсіпкерлік немесе банктік қызметті жүзеге асыру ниеті бол- маса да коммерциялық үйым құру; Қызмет бабын пайдаланып, заңсыз жолмен табылғанын өзі бі- летін нағыз ақшаны немесе шын мүлікті оларға заңды мәртебе бе - pin айналымға жіберу; Өз қызмет бабын пайдаланып тауарларды немесе өзгедей құн- дылықтарды кеден шекарасы арқылы заңсыз өткізу; Өз қызмет бабын теріс пайдалану, егер ол азаматтардың неме ­ се үйымдардың құқықтары мен заңды мүдделерінің, не қоғам мен мемлекеттің заң қорғайтын мүдделерінің елеулі бұзылуына алып келетін болса; Өзінің қүқығы мен өкілеттігінің шегінен көпе-көрінеу шығып түрған іс-әрекеттер жасау; Кәсіпкерлік қызметпен айналысатын үйым қүру, не оны баска- руга қатысу; Пара алу; Пара беру; Пара беруші мен алушының параны алу-берудегі өз мақсатына жетуіне жағдай тудыру; Ресми құжаттарға біле тұра жалған мәліметтер енгізу, жалған немесе қолдан жасалған қүжаттар беру; Өз қызметтік міндеттерін орындамай, қоғамның немесе мем- лекеттің мүдделеріне елеулі нүқсан келтіру; Билікті немесе қызмет жағдайын теріс пайдалану, билікті асы- ра пайдалану, сондай-ақ әрекетсіздік. Сонымен «Лауазымдық қылмыстардың объективтік жағын өзі- нің заттық мазмұны жағынан ерекшеленетін әрекеттер қүрайды, олар лауазымды адамның өз өкілеттігін теріс пайдалануынан көрі- ніс табады» [116, 15-6]. Және де «лауазымдық қылмыстардың бар- лығына жуығының ортақ белгілері лауазымды теріс пайдаланған- дық туралы бапта келтірілген, сол себепті бүл бапты лауазымдық қылмыстардың тектік құрамы деп атайды» [117, 218-6]. 02.07.1998 жылғы «Сыбайлас жемқорлықпен күрес туралы» заңда сыбайлас жемқорлық - өзінің қызмет бабын немесе со- ған байланысты мүмкіндіктерді пайдаланып өзі немесе біреулер 91