Алауханов, Е. Сыбайлас жемқорлықпен күрес: теория және практика

табыстарды жылыстату. анықтау, аду туралы» (Страсбург, 1990 жылгы 8 қараша) халықаралық конвенцияларға, Біріккен Үлттар Үйымының Сыбайлас жемқорлыққа қарсы конвенциясына (2003 жылғы 31 қазан) қосылуы жөніндегі жүмыс жалғасуда. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестің 2001 - 2005 жылдар- ға арналған мемлекеттік бағдарламасын іске асыру барысында қол жеткізілген оң нәтижелермен қатар мынадай шешілмеген пробле- малар да бар. Біріншіден, заңнамалық актілердегі құқықтық олқылықтар мен сілтеме нормаларының едәуір санының болуы мемлекеттік орган- дардың жекелеген лауазымды адамдарға негізделмеген кең өкілет- тіктер беретін ведомстволық актілерді қабылдауына мүмкіндік бе- реді. Бірінші кезекте толықтырулар мен өзгерістер енгізуді қажет ететін заңнамалық актілерге Қазақстан Республикасының Жер ко- дексін, «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы», «Мем- лекеттік сатып алу туралы», «Лицензиялау туралы» Қазақстан Республикасының заңдары мен рұқсаттар беруді регламенттейт- ін басқа да нормативтік қүқықтық актілерді жатқызуға болады. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес саласын реттейтін норма- тивтік құқықтық актілерді халықаралық шарттармен және келісім- дермен одан әрі біріздендіру талап етіледі. Екіншіден, әкімшілік рәсімдерді, ең алдымен, салық және ке- ден ережелерін одан әрі жеңілдету қажет. Сыбайлас жемқорлықты азайту үшін олар қарапайым, анық және жалпыға белгілі болуы ка ­ жет. Ақпарат пен қүжаттамаға қойылатын талаптарды ең төменгі деңгейге жеткізу қажет. Әкімшілік рәсімдерді жетілдіру лауазымды тұлғалар мен клиентгердің жеке байланысын шектеуге, сондай-ақ белгіленген есептілік нысандары мен санкциялардың қысқаруына әкелуге тиіс. Үшіншіден, адам ресурстарын басқару тиімділігінің жетіспеуі орын алуда. Әкімшілік сыбайлас жемқорлық қүқық бүзушылық- тарының сот практикасын талдау кінәлілердің көпшілігі төменгі буындағы мемлекеттік қызметшілер екенін көрсетіп отыр. Олар- дың жалақысының деңгейі мен әлеуметтік қорғалмауы сыбайлас жемқорлықтың экономикалық алғышарттарын жасайды. 173