Электрлік машиналар: оқу құралы / С. Ә. Әбдікәрімов, М. Ә. Әділбеков.

2.2.2. Синхронды машиналардағы якорь рсакциясы Синхронды генератордың жұмыс процессі барысында онда екі МҚК, яғни қоздырғыш жэне статордың магнит козғағыш күші ғ° эрекет етеді. Ғ Бұл кезде статордың магнит қоздыруш күші (МҚК) ° Ғ . „ қоздырғыш МҚК ь эсер етш, оны күшеитеді немесе оның формасын өзгертіп, элсіретеді. Статордың МҚК (якорь) қоздырғыш орамдардың МҚК әсері якорь реакциясы деп аталады. Якорь реакциясы синхронды машинаның жүмыс жасау қасиеттеріне эсер етеді, яғни машинаның магнит өрісінің өзгерісі статор орамдарына енгізілетін ЭҚК жэне басқада шамалардың өзгеруіне экеліп соғады. Якорь реакциясының синхронды машинаның жүмысына эсер етуі жүктеменің түрі мен шамасына байланысты. Синхронды генератор аралас жүктемеге (активті-сыйымдылық ты немесе активті-индуктивтілікті) жұмыс жасайды, бірак якорь реакциясының эсерін білу үшін генератордың шеткі жағдайларда жұмыс жасауын қарастырамыз, олар: активті, сыйымдылықты жэне индуктивтілікті жүктемелерге жүмыс жасау кездері болып табылады. Ол үшін МҚК векторлық диаграммасын қарастырған дұрыс. Бұл кезде ескеретін жағдай статор орамдарына коздырғыш магнит ағыны енгізілетін ЭҚК Е0 осы магнит ағынынан 90°-ка фаза I ғ бойынша қалып жүреді, ал статор орамдарындағы ток векторы й , » векторына қарағанда жүктеме түріне байланысты кезкелген ф- бүрышпен ығысып орналасуы мүмкін. Жүктеме индуктивті (ф=90н), таза индуктивті жүктеме кезінде генератордың статорлық тоғы , Е ° ЭҚК 90°-қа қалып қояды, сондықтан ол максималь шамаға Е ° ЭҚК-нің максималь мэніне сэйкес келетін орнынан 90°-қа алға жылжыған кезде ие болады. Бүл кезде статордың МҚК қоздырғыш орамдардың МҚК қарама- қарсы ротор полюстерінің осі бойынша әрекет етеді. Статордың МҚК мұндай әсері машинаның өрісін элсіретеді, яғни якорь реакциясы индуктивті жүктеме кезінде бойлық-магнитсіздендіргіш

RkJQdWJsaXNoZXIy MTExODQxMg==