талмай жасалды. Судың әсерінен казіргі кезде химиялык ок- дэрілердің корпустары катты закымдалды, ал мунын арты жак- сылыкка апармайтыны белгілі. Мұхитты катты ластаушылардың бірі мұнай жэне мұнай өнімдері. Әлемдік мұхитка жыл сайын орта есеппен 13-14 млн тонна мұнай өнімдері төгілуде. Мұнаймен ластанудың екі турлі қаупі бар: біріншіден, су бетінде теңіз фаунасы мен флорасына кажетті оттегіні жібермейтін пленка түзіледі; екіншіден, мұнайдың өзі жартылай ыдырауы ұзак уакытка созылатын улы зат болып есептеледі. Судың күрамында мұнайдың мөлшері 10-15 мг/кг болтан жағдайда планктон мен майда шабақтар кырылып калады. Үлкен танкерлердің апатка ұшырауы кезінде мұнай өнімдерінің суға төгілуін нағыз экологиялық катастрофа деп айтуға болады. Мунай - тұткыр, жабыскак, кара-коңыр түсті майлы сұйыктык. Мұнай мен мұнай өнімдері Әлемдік мұхитты катты ластайтын кең тараған ластаушылар болып табылады. XX гасырдың 80-ші жыл- дарына дейін мұхиттарга жыл сайын 16 млн. тоннаға жуык мұнай, яғни бүкіл өндірілген өнімдердің 10,2%-та жуыгы түсіп отырды. Ластану әсіресе өндіру аймактарынан мүнайды тасымалдау ке- зінде жүріп отырады. Апатты жагдайлар, танкерлердің шайылган жэне балласты суларды сыртқа шыгаруы нәтижесінде теңіз жолдарының ластануына алып келеді. Кейбір мәліметтер бойынша 2000 жылдардың бас кезінде Әлемдік мүхитта 12 000-ға жуык скважиналар болтан. Тек Солтүстік теңіздің өзінде скважина- лар саны 11 000-га жэне өнеркәсіптік бүртылау курал-жаб- дыктарының саны 1350-ге жеткен. Мүнайдың едэуір бөлігі те- ңіздерге тұрмыстык жэне акпа сулармен өзендер аркылы, ал өнеркәсіп орындары аркылы жылына 10,5 млн. тонна мүнай түсіп отырады. 2010 жылы 21 сәуірде Мексика шыганагындаты British Petroleum компаниясының "Deepwater Horizon" бұргылау плат- формасында болтан авария үлкен экологиялық апат болып отыр. 1,5 км тереңдіктегі мүнай ұңгысынан күніне мүхит суына 70 000 баррелден аса мұнай төгілген (1 баррель мүнай - 42 галлон - 158,988 литр). Мүхитқа жайылган мүнай даты жайылып Алабама, Флорида, Луизиана жэне Миссисипи штаттарына кауіп төндіріп отыр.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTExODQxMg==