калады, 30% мұхиттармен, ал калган мөлшері биосферамен сіңірі- леді. Атмосфераның газ құрамы ары карай да, кем легенде XXI ғасырдың бірінші жартысында парникті газдар есебінен өзгере береді. Күрделі физикалык-математикалык модельдердің көмегімен бакылаулар мәліметтері мен көптеген есептеулердің нәтижесінде Климаггың өзгеруі бойынша Мемлекетаралық сарапшылар тобы (ІРСС) мынадай корытындылар жасады: - ХХ-ші гасырдың екінші жартысынан бері ғаламдык жылыну тек антропогендік парникті газдардың өсуі нәтижесінде болды деп айтуга негіз көп (90%-дан жогары); - мұхит пен атмосфераның ғаламдык жылынуы, сондай-ак Жер шарының эргүрлі аймактарындагы мүздыктардың азаюы XX ғасырдың екінші жартысынан бері ғаламдык жылыну климаттык ж\’йелердің тек табиғи түрде өзгеруі аркылы жүруде деп айту екіталай (5%-дан төмен). Орташа ғаламдык температура жогарылауда, соңгы 100 жылда (1906-2005 жылдар) 0,74±0,18°С-ка көтерілді. Соңғы 50 жылдағы жылынудың орташа жылдамдығы (эрбір 10 жылда 0,13±0,03°С) соңғы жүз жылдагы көрсеткіштен 2,5 есе көп. Климаттың өзгеруі бойынша Мемлекетаралык сарапшылар тобының (ІРСС) 4-ші Баяндамасына сәйкес, арктикалык бассейн- дегі ауаның орташа температурасы, соңгы ондаган жылдардагы галамдык температураның көрсеткіштерімен салыстырганда екі есе жогары. 1978 жылдан бері теңіз мұздарының көлемі мен мөлшері спутникті микротолкынды өлшеулер көмегімен үнемі есептеліп отырады. 1979-2003 жылдары Солтүстік жарты шардағы мұз- дардың көлемі 7%-ға азайған. Ғаламдык жылыну Әлемдік мүхит деңгейінің көтерілуімен катар, атмосфератык жауын-шашынның мөлшері мен бөлінуінің өзгеруіне де атып келеді. Нэтижесінде таскын сулар, күргакшылык, катты дауылдар және баска да табиғи апаттардың жиіленуі, ауылшаруашылык дакылдары өнімінің азаюы, көптеген биоло- гиялык түрлердің жойылуы және осындай күбылыстардың масштабын жэне жиілігін ұлғайтуы мүмкін.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTExODQxMg==