2.3 Тущы су тапшылығы және шөлдену Бір Караганда Жерде су коры мол, жеткілікті сиякты. Алайда. су корының 97%-ын ащы теңіз суы курайды. Қалған уш пайыздың 2% Гренландия мен Антарктика мүздыктарының еншісіне тиеді. Сонда бүкіл адамзатка тек 1% әлемдік тұщы су келеді. Адам үшін пайдаланатын негізгі су көздері өзендер мен көлдер, топырак ылғалы және жер асты сулары. Түщы су корының кайта орнына келуі мүхит бетінің булануына байланысты. Жыл сайын мүхиттардан 505 000 км\ кұрылык бетінен 72 000 км' су буланады. Бір циклда Жер бетіне түсетін жауын-шашын мөлшерінің 79% мүхиттарга. 2% көлдерге, 19% күрылыкка түседі. Ғатамдык деңгейде түскен жауын-шашынның 2/3 жуык бөлігі атмосфераға қайта оралады. Бүкіл агатын судың 1/3 бөлігі келетін Латын Америкасы, сосын % бөлігі келетін Азия су ресурстарымен біршама жаксы камтамасыз етілген. Одан кейін Евроодак елдері (20%), Сахараның оңтүстігіне карай Африка елдері жэне ТМД елдері (10%). Су корының тапшылығы Таяу Шығыс елдері мен Солтүстік Америкада қатты білінеді (1%). Қүрылыктың 1/3 бөлігі аридті (күрғак) аймактарға жатады. Мүнда ең суы тапшы елдер орналаскан. Адам басына шакканда жылына пайдаланатын судың мөлшері 5000 м~' жуык қүрайды. Суды көп пайдаланатын елдердің катарына Қытай, Үндістан. АКДІ. Пакистан, Жапония, Тайланд, Индонезия, Бангладеш, Мексика, Ресей мемлекеттері жатады. Мысалы, Үндістанда пайдатанатын судың жылдык мөлшері 646 км' күрайды. Сугару үшін, түрмыстык жэне өнеркәсіпте жылына пайдаланатын 4000 км3 судын 99% жер асты жэне жер беті су көздерінен түседі. Әрбір үш жыл сайын БҮҮ-ның су ресурстарын бағалау бойынша Бүкіләлемдік бағдарламасы (WWAP) бүкіл дүние жүзі бойынша тұщы су ресурстарының ахуалына бага беріп жарыкка шығарып отырады. Соңғы, 2009 жылы наурыз айында Стамбулда (Түркия) өткен Бесінші Бүкілэлемдік су форумының үшінші баяндамасы БҰҰ-ның эртүрлі 26 бөлімдерінің БҰҮ-ның «Су өмір үшін» Онжылдыгы (2005-2015) аясында бірлескен жүмыстарының нәтижесі болып табылады. Баяндамада, көптеген елдердің суды пайдатанудың шекті мөлшеріне жеткені туралы айтылады. Жағдайдың киын-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTExODQxMg==