Бұл өз кезегінде ғаламдық азык-түлік проблемаларының өршуіне алып келеді. Әлемдік ашаршылыкпен күрес багдарламасы (Браун университет!, АҚШ) мәліметтері бойынша XX ғасырдың 80-90 жылдарындағы егістіктерден алынган әлемдік өнімді малға азык ретінде емес, адамдарга бірдей бөліп берсе, жер бетіндегі 6 миллиард хатыкты вегетариандык азык-түлікпен камтамасыз етуге болады екен. Тағамның 15% калориясы мал өнімдерінен алынган кезде (Латын Америкасы елдеріне тэн) тамакпен тек 40 миллиард адамды камтамасыз етуге болады. Ал пайдаланган тагамнын 30% калориясы мал өнімдеріне келетін жагдайда (негізінен дамыган елдерде), азық-түлікпен тек 2,6 миллиард халыкты камтамасыз етуге болады. Жер беті халқының саны 7 миллиардтан аскан- дыктан, тагам құрамындағы жогары белокты мат өнімдерін кө- бейту үшін өсімдіктер өнімдерін екі-үш есе арттыру керек. «Ет революциясының» баска бір салдары - ауыл шаруашы- лығының коршаған ортага зиянды әсерінің артуы. Өйткені егістіктерге Караганда мал шаруашылыгының әсері жогары болады. Мәліметтер бойынша 2000 жылы 1 миллиард 331 миллион ірі кара, 1 миллиард 60 миллион қой, 905 миллион шошка, 235 миллион үй каздары болган. Эрине оның бәрі жем-шөпті, жайылу үшін кеңістікті кажет етеді. Осының бэрі тропикатык ормандардың қыркылып, көлемінің азаюына себеп болды. Мысаты, Орталык Америкада соңғы 50 жылда 6 миллион жер жайылымға айналып, Амазонка өзенінің аңғарындагы жайылымдардың 50% жарамсыз болып қалды. Жайылымдарды көп пайдалану топырақтың нығыз- далуына, күнарсыздануына, топырақ эрозиясына атып келеді. Мұндай жайттар Африканың көптеген елдеріне тэн. Жануарлар шектеулі кеңістікте орналасқан жэне негізінен күрама жеммен (комбикорм) қоректенетін дамыган елдердегі мал шаруашылығы да коршаган ортага зиянды эсер етуде. Ірі мал ферматары коршаган ортага метан мен аммиак бөлетін соңгы өнімдерін ғана шыгарып коймай, жергілікті жердің топырагы мен суы да кимен, көңмен, сұйык агындылармен ластанады. Әлем бойынша жыл сайын үй жануарларынан коршаган ортаға 23 миллион тонна аммиак бөлінеді. Қоршаган ортага метанный көп бөлінуі парникті эффектінің пайда болуына ықпап етеді. Бұл газдың әсері көмір қышкыл газына Караганда 25 есе жогары. Кейбір
RkJQdWJsaXNoZXIy MTExODQxMg==