Экология және қоршаған орта проблемалары: оқу құралы / А.Т. Қуатбаев.

Алғашқы 12 елде 4,5 миллиард халық тұрады (бүкіл Жер бетіндегі халык санының 2/3 бөлігі.). Бүл өңірде халык санының өсуі жалғасуда. Халык санының таза өсімі (туылған адамдар саны мен өлген адамдар санының айырмашылыгы) шамамен >KbuibiH f 1,8% құрайды. Солтүстік аймақтагы халықтың жалпы саны 1 200 миллион адамды күрайды (шамамен бүкіл халык санының ширек бөлігі). Халык саны көп ірі елдер - АҚШ (300 миллионная аса) және Ресей (150 миллионга жуык). Халык санының өсуі соңғы кезде біршама токтады деп айтуға да болады: орташа жылдық өсім кейбір мемлекеттер бойынша 0,5%-ға төмендеген. Европаның көптеген елдерінде (Англия, Германия, Дания, Венгрия жэне т.б.) жылдык өсім толықтай жок деп айтуга болады. Оңтүстік жэне Солтүстік аймактардагы демографиялык жағдайларының бір-бірінен қатты айырмашылыгы бар. «Демографиялык жарылыс» XX гасырдың екінші жартысында басталды. Бұл екінші дүниежүзілік согыстан кейін көптеген колониялық елдердің тәуелсіздік мемлекет болып. өз халкының эл-аукатын көтеруге қимылдар жасауына байланысты. Ол елдердегі жалпы санитарлык жагдай жаксарып (ауыз сумен, дэрі-дэрмекпен камтамасыз ету), бала өлімі азайды. Демографиялык процестердің стихиялы жүруі осы процесті белгілі бір дәрежеде ретке келтіруді кажет етуде. Мүның бірден-бір жолы - туылу санын жөнге салу. Осы максатта «жанүяны жоспарлау» бағдарламасы пайда болды. Яғни, бүл саясаттың мәні - осы багдарламаны үстаган жаңүяларды материалдык және мо- ралдық көтермелеу. Жер бетіндегі халық санының өсуі мен коршаған ортаның ластануы, адамзатты табиги ресурстармен камтамасыз ету арасындагы байланыстар аса өзекті болып табылады. Дамушы елдердегі халык санының күрт өсуі табиғи ресурстарға (топырак, өсімдіктер жамылгысы, жануарлар әлемі, түщы су жэне т.б.) «кысым» жасаудың эсерінен кайтымсыз өзгерістерге үшырауда. 1984 жылдан бері элем бойынша астык өндіру жыл сайын 1%-га ал халык саны 2%-ға өсуде. Азык-түлікті еселеу мүмкін болмай отыр. Күн сайын дүние жүзі бойынша 35 мың адам, жылына 12 миллион адам аштыктан көз жүмуда. Қазіргі кезде дамушы елдерде өнеркәсіптік мақсатта әртүрлі табиғи ресурстарды пайдалану

RkJQdWJsaXNoZXIy MTExODQxMg==