АЛҒЫ СӨЗ Біз. табигатты терең зертте\ ден тек ой гана емес. іс те туындауын калаймыз. А.Е. Ферсман «Табигатта барлығы бір-бірімен байланысты» - дейді эко- логияның бірінші заңы (Б. Коммонер). Яғни, коршаган ортаға эсер етпей, көбіне оны бұзбай бірде-бір іс-әрекет жасауга болмайды. Қазіргі кезде адамзат алдындағы ең басты кауіп - экологиялык дағдарыс. Баска да әлемдік дағдарыстар (энергетикалык, шикізат, демографиялык) айналып келгенде табигатты корғау мэселесіне келіп тіреледі. Саналы адам (Homo sapiens) пайда болып, онын табиғатқа әсері болғанга дейін тіршілік әлемінде үйлесімділік, экологиялык тепе-теңдік болды. Адамның пайда болуымен табигаттағы бұл үй- лесімділік, тепе-теңдік бұзыла бастады. Адам тіршілік барысында табигатты игере отырып, табиги ортага кысым жасап, биосфера заңдылыктарын сактауға, табиги ортага аса сактыкпен карауга мэн бермеді. Алгашында адам популяцияларының аз болуына байланысты ертедегі тарихи дәуірлерде табиғатка детей зиянды карым-катынастар табиги ортаның бүзылуына эсер етпеді. Адамдар басқа жерге коныс аударган соң бүрынгы жерлерде табиги орта тез қалпына келіп отырды. Алайда, Жер бетінде халык санының өсуімен, табиғат байлыктарын көптеп пайдаланатын өндірістік күштердің дамуымен табиги ортаның бүзылуы орасан зор масштабта жүріп экологиялык дагдарыска әкелуде. Бұл өз кезегінде тіршілік үшін аса кауіпті экологиялык апатка үласуы мүмкін. Адамның коршаган ортаға әсері, ең алдымен, коғамның техникалық даму мүмкіндігіне байланысты. Адамзат дамуының алгашкы кезеңдерінде мұндай эсер томен болатын. Алайда, когамның дамуымен, өндірістік күштердің артуымен бұл жағдай күрт өзгеруде. Сондықтан қазіргі таңдағы адамзаттың болашагы үшін қауіпті болып отырган экологиялык мәселелерді, антро- погендік кысымды біліп кана коймай, оларды болдырмау үшін колымыздан келер бар үлесімізді косу баршамыздың міндетіміз. Fаламдык экологиялык дагдарысты жену үшін планетаның әрбір тұрғыны табиғат алдында жауапты екенін сезіну қажет. Экологиялык дагдарыепен-куресуде сауатты және тиімді ғылыми-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTExODQxMg==