зинді сұйылтылган газға алмастыру, бензиннің орнына мал азықтык (кызылша, жүгері) өсімдік майларын пайдалану колга алынуда. 4.8 Қала экологиясы Урбанизация (адамның планета территориясын игеруі және өзіне кажетті объектілерді салуы) табиғатка елеулі эсер етеді. Халықтың сапалы тіршілігін камтамасыз ету үшін оның жолдарын, кұралдарын, эдістері мен шешімдерін экологиялык негізделген жағдаймен шешуді урбоэкология (кала салудағы экология) саласы карастырады. Қалалардағы адам мен табиғат үшін колайлы ортаны сол жерде өмір сүретін тұрғындардың психологиялык, элеуметтік жайлы- лығы, каланың үйлесімді, орныкты элеуметтік және экономикалык дамуы қамтамасыз етеді. Қалалық орта сонда тұратын халық үшін жоғары дәрежеде жэне әркалай эсер ететін табиги, табиғи- антропогендік және әлеуметтік-экономикалык кешенді факторлар болып табылады. Адамның каладағы өмірі - бүл пәтер ішіндегі ортаның, пэтерден тыс ортаның (өндіріс орны. коше, транспорт жэне т.б), мәдени ландшафтар ортасының (бақтар, саябактар), табиғи ортаның, сондай-ак әлеуметтік-психологиялык және элеу- меттік-экономикалык орталардың жиынтығы. Жер бетіндегі адамдардың көпшілігі күнделікті өз кажеттілік- терін канагаттандыруга колайлы калада тұратыны мэлім. Алайда калалар негізгі экологиялык мэселелердің де орталыгы болып табылады. 2001 жылы тарихта алгаш рет калалардағы тұратын халық саны планетадағы адамдардың 50%-нан асты. Болжамдар бойынша 2030 жылға карай қалада түратын адамдардың саны ауыл тұрғындарының санынан 2 еседей көп болады деп күтілуде. Соңғы ғасыр ішінде қалаларга байланысты аукымды экологиялык киыншылыктар байқала бастады, олар: - көптеген қалалардағы ластанудың өсуі, ластағыштардың коршаған орта мен адам организміне түсуі; - кала аумактары мен кала халқы санынын өсуі, халыктың тығыз орналасуы, мегаполистердің халык саны ондаған миллионға жететін одан да ірі урбоареалдарға айналуы;
RkJQdWJsaXNoZXIy MTExODQxMg==