Tipi организмдер карым-катынаста болатын Жердің барлык экожүйелерінің (атмосфера, гидросфера, литосфера) жиынтыгы жердің ең үлкен экологиялык жүйесін - биосфераны (грекше bios - өмір, тіршілік, sphaira - шар), яғни «тіршілік аймағын» кұрайды. Биосфера ұгымын атгаш рет ғылымда XIX гасырда француз галымы Ж.Б. Ламарк, ал кейін термин ретінде австралиялык галым Э. Зюсс (1875 ж.) колданды. Биосфера ғылыми ілімін ары карай жетілдірген орыс ғалымы В.И. Вернадский болды. 1.4 Қазіргі гаңдағы экология гылымынын қүрылымы Экология гылымы күрделі де көп кырлы. Қазіргі таңда экология гылымын көп салалы ғылымдар жүйесі деп карастыруға болады. Мүнда шартты түрде бірнеше үлкен багыттарды: биоэкология (жалпы экология), геоэкология, колданбалы экология, адам экологиясы, әлеуметтік экология деп ерекшелеуге болады. Қазіргі кезде экология ғылымы жаратылыстану, техникалық жэне когамдык күбылыстарды біріктіретін пэнаралык білім. Сондыктан экологияның барлык бағыттарының іргетасы негізінде биоэкология идеялары жатыр. Биологиялық жүйелерді зерттеу бойынша биоэкология: - аутэкология (особътар жэне организмдер экологиясы); - демэкология (популяциялар экологиясы); - эйдэкология (түрлер экологиясы); - синэкология (кауымдастыктар экологиясы); - биогеоценология (экожүйелер туралы ілім); - ғатамдык экология (биосфера экологиясы) болып бөлінеді. Органикалык әлемнің ірі систематикалык категорияларына сәйкес биоэкологияны: - микроорганизмдер экологиясы; - саңыраукүлактар экологиясы; - өсімдіктер экологиясы; - жануарлар экологиясы деп бөледі. Белгілі бір таксономиялық топтарды зерттеу үшін айтылған систематикалык категориялар ары карай да бөлініп кете береді, мысалы: кұстар экологиясы, насекомдар экологиясы, күрделі гүл- ділер экологиясы, жеке түрлердің экологиясы жэне т.б. Экологиялык әдістерді ботаника, зоология немесе микробиологияның
RkJQdWJsaXNoZXIy MTExODQxMg==