Негізгі ластаушылар түрлері («Курьер ЮНЕСКО» журналы бойынша, 1999) № Ластаушылар Әсері 1 Көмір кышқыл газ Отынның барлык түрінің жануы кезінде пайда болады. Атмосферадағы мөлшерінін көбеюі температ\ раның жогарыла> ына атып келеді. 2 Көміртегі тотығы Отынның толык жанбауынан пайда болады. Атмосфераның жоғаргы кабаттарындагы жыл> тепе-тендігін бүзады. 3 Күкіртті газ Кәсіпорынлар тугіндерінде болады. Өсімдіктерге зиянын тигізіп, тыныс алу жолдары ауруларына алып келеді. 4 Азот тотыктары Улы т\тін ретінде жаңа туған сәбилердің тыныс алу жолдарынын кабынуына жэне бронхитке алып келеді. 5 Фосфаттар Тыңайткыштар кұрамында кездеседі. Көлдер мен өзендердін негізгі ластаушысы. 6 Сынап Тагам өнімдерінің әсіресе теңіз өнімдерінің қауіпті ластаушыларының бірі. 7 Қоргасын Бензин күрамында кездеседі. Тірі клеткалардагы ферменттік жүйелерге жэне зат алмасуға эсер етеді. 8 Мүнай Планктонды организмдерге, балыктарға, теңіз кұстары мен жануарларының кырылуына алып келеді. 9 ДДТ және баска да пестицидтер Топыракка, шаян тәрізділерге жэне т.б. организмдерге эсер ететін ыдырау мерзімі ұзак химикаттар. 10 Радиация Жогары дозасы генетикалык мутацияга және катерлі ісікке алып келеді. «Алтайалтын», «Бакыршы тау-кен өндіру кэсіпорны» жэне басқа да алтын өндіретін 8 кәсіпорындардың коршаған орта үшін кауіпті 10 қалдык сакталған коймалары бар. Бұлардың ішіндегі аса қауіптілері мышьяк, корғасын, мырыш, сынап калдыктары бар коймалар. Көптеген ТМД елдеріндегідей 90-шы жылдардың басында Қазакстанда да коршаған ортага антропогендік эсер біршама азайып, 2000 жылдардан бастап кайта күшейе түсті. Бұл өнеркәсіп орындарының кайта жанданып дами бастауына байланысты болды.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTExODQxMg==