Экология және қоршаған орта проблемалары: оқу құралы / А.Т. Қуатбаев.

болгандықтан тиімсіз. Д.И. Менделеев айтқандай, мұнай жагу - пеште (ошакта) ассигнацияларды өртеумен бірдей. Табиги газ. Көмірді табиғи газбен ауыстыру еңбек өнімділігін арттырып, шығын азайып, өнімдердің (металл, кұрылыс мате- риалдары) сапасын көтереді. Ең негізгісі каланың экологиялык ахуалын жақсартады. Сондыктан соңгы кезде көмір мен мұнай өнімдерінің орнына табиғи газ көп пайд&танылуда. Егер көмір жаккан кезде атмосфераның ластануын 1 бірлік деп есептесек, мазутты жакканда - 0,6, табиги газды пайдаланғанда - 0,2-ге тең. Табиғи газды пайдаланганда атмосфералык ауаға зиянды ^Оз(азот оксиді) бөлінеді, бірак көмірмен салыстырғанда мөлшері 20%-ға төмен. Электроэнергетиканың негізін жылу электр станциялары құрайды. Бүлардың үлесіне өндірілетін ж&тпы энергияның 70% келеді. Жылу станциялары жалпы өнеркәсіптен бөлінетін зиянды қалдықтардың 29%-ын бөледі. Олар өздері орнаіаскан жердің айналасына, биосфераға айтарлыктай эсер етеді. Әсіресе, сапасы төмен отындармен жұмыс жасайтын электр станциялары аса кауіпті. Мысалы, 1 сағат ішінде 1060 тоннасы жағылған донецкі көмірінен казандардан 34,5 т қокыс, газдарды 99%-ға тазалайтын электрсүзгіштердің бункерлерінен 193,5 т күл, аі мұржалары арқылы атмосфераға 10 млн/м3 түтінді газдар бөлінеді. Жылу станцияларынан бөлінген ағынды судың жэне территориядағы жаңбыр суының кұрамындагы ванадий, никель, фтор, фенолдар жэне мүнай өнімдері су айдынына косылып, судың сапасына, су организмдерінің тіршілігіне эсер етіп, «жылулық ластануға» алып келеді. Қандай да бір заттардың концентрацияларының көбеюі нэтижесінде судың химиялык қүрамы өзгеріп, ол өз кезегінде бактериялар мен су организмдерінің түрлік қүрамы мен санына жэне су айдындарының өздігінен тазару процестерінің бүзылуына, санитарлық жағдайының нашарлауына алып келуі мүмкін. Жылу электр станциялары кызған пармен козғалыска келетін турбиналардың көмегімен энергия береді. Турбиналарды үнемі сумей салкындатып отыру керек. Сондыктан жылу станцияларынан су айдынына, эдетте 8°-12°С-ка жылынган су бөлінеді. Ал ірі жылу станциялары мен АЭС-тер судың үлкен мөлшерін кажет етеді. Олар 80-90 м3/сек жылы суларды бөліп шыгарады. Су айдынында температураның көтерілуімен олардың табиги гидротермиялык

RkJQdWJsaXNoZXIy MTExODQxMg==