Еділ өзені теңізге күятын барлык судың 80%-ын күрайды. Сондыктан теңіз суының толысуы Еділ өзенімен тығыз байланысты. Соңгы жылдары теңізден Қарабұгазкөл шыганағын бірде бөліп, бірде косу адам әрекеті аркылы Каспий экожүйесіне араласу болып отыр. Теңіз суының ыргакты өзгеруі табиғаттың заңдылыгы екенін адам баласы кейін түсінді. 1978 жылдан бастап теңіз денгейі өздігінен көтеріле бастады. XX гасырдың аягында оның деңгейі 3 метрге жуык көтерілді. Судың көтерілуінен жүзден аса мүнай ұңгылары, мүнай коймалары, 6 мүнай-газ кешені, жүздеген елді мекендер, коммуникациялык желілер, өнеркэсіп орындары су астында калды. Мүнай мен баска да ластағыш заттар теңіз суына араласып, оның аумағы 300 000 гектарга жетті. Каспий теңізінің көтерілуі оның маңындагы мемлекеттерге көптеген проблемалар туғызып отыр. Біріншіден, су деңгейінің көтерілуі теңіз жағалауындағы табиғи жайылымдардың көлемін тарылтып, кұстар мен жануарлардың мекенін басып калды. Суға тосқауыл үшін соғылган бөгеттер жағалаудың фаунасы мен флорасына зор шығын келтірді. Базыктардың уылдырык шашу аясы мен кұстардың үя салу тығыздығы кеміп, биотүрліліктің азайып кету проблемасын тугызып отыр. Екіншіден, су деңгейінің көтерілуі ауа мен топырактың ластануына апарады. Судың мүнай өнімдерімен ластануы 80-ші жылдан бастап күшейе түсті. Су кұрамындағы пестицид және ауыр металдардың көбеюі бекіре тұқымдас бағалы балыктар, теніз мысыгы, күстардың жаппай ауруларга үшырап, кырылып калу фактілеріне атып келуі жиілеп кетті. Соңғы мэліметтер бойынша бекіре балықтарын аулау 40%-ға азайды. Үшіншіден, судың көтерілуі теңіз жағалауларындағы мүнай ұңғылары, мүнай коймаларын, мүнай өңдейтін өнеркэсіп орын- дарын, базык комбинаттарын, елді мекендерді су басып, орасан зор шығын келтіре бастады. Төртіншіден, мұнай игеруге шетелдік инвесторларды тарту Каспий теңізінің экологиясын одан эрі шиеленістіре түсуде. Теңіз жағалауларының тозуы техногендік процестерді жылдамдатып, аймактың шөлге айналуына себепші болып отыр. Ең бастысы Каспий теңізінің фаунасы мен флорасының эр түрлілігін сактап калу. Каспий проблемасы БҰҮ деңгейінде көтерілуде. Ол проблема
RkJQdWJsaXNoZXIy MTExODQxMg==