2.13 Биоалуантүрліліктің азаю проблемасы Сарапшыларлың айтуы бойынша казіргі кезде біз Жер тарихындағы тірі организмдердің жаппай қырылуының алтыншы рет дәуірін бастан кешіріп отырмыз. Бірак өкінішке орай, бұл кырылудың себебі метеориттің немесе вулкандардың аткылауынан емес, адамзаттың тіршілігі барысында болып отыр. Түрлердің тіршілігін сактап калудың «Бүкіләлемдік табиғатты қоргау кеңесі» комиссиясы төрағасынын айтуы бойынша. 2004 жылы тірі организмдер түрлерінің жогалу қаркыны, ежелгі адам- дардың табиғатка әсері казіргідей болмаган кезімен салыстырғанда 100-1000 есеге артканын айтады. Мүны 65 миллион жыл бұрын болган Перм дәуіріндегі түрлердің кырылуымен салыстырута болады (Ол кезде планетадағы барлык теңіз организмдерінің 96%, күрылықта тіршілік еткен омыртқалылардың 70% кырылган). Кейбір мамандардың айтуынша алдағы 20 жылда бүл қарқын 10000 есеге артуы мүмкін. Түрлердің жоғалуы әрине табиғи эволюциялык процесс. Қазіргі кезде жер бетінде бүрын-сонды планетада тіршілік еткен тірі организмдердің бар болғаны 2-4% ғана тіршілік етеді. Организмдердің казба калдыктарын талдау барысында - тіршілік пайда болған соңғы 3,5 миллиард жыл ішінде Жер бетінде жыл сайын әрбір миллион түрдің ішінен тек бір түр ғана жоғалып отырғаны белгілі болды. Әрине бүган адамзат та өз септігін тигізуде. Планетада антропогендік эсер нәтижесінде биоалуан- түрлілікке эсер етудің масштабын кезекті бір метеориттің түсуімен салыстыруга болады. 1500 жылдан бері ресми түрде кұрып кеткен 869 тірі орга- низмдердің түрлері тіркелген. Ал егер казіргі таңға дейін Жер бетінде тіршілік ететін 5-30 миллион гірі организм түрлерінен 2 миллионнан аса түрге сипаттама жасалса, тіпті біз білмеген түрлердің жоғалуы кандай дәрежеде болғанын тек шамалауға ғана болады. Бұл жогалған түрлер тізіміне «жогалуы мүмкін» деген 208 түрді қосуға болады. Өйткені флора мен фаунаның бүл өкілдерін соңғы онжылдыктарда адам кездестірмеген. Тагы 17 300 тірі организмдер түрлері жоғалып кетудің алдында түр.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTExODQxMg==