Ересек адамның тагамдық затгарға орта есеппен қажетгілігі негізінде еңбек етудің интенсивтілігіне байланысты әртүрлі топтың ақуызды, майды, көмірсуды, дәруменді жэне мииералды затгарды қабылдау затгардың оптималды физиололгиялық нормасы қабылданған. Нақгы қиындьпсгы оптималды акуыз нормасын анықтау көрсетеді. Ақуыздың нақты минималды болуы кезінде организмде азотты тепе - теңдік қалыптасады, сонымен қатар экскретирленетін азоттың мөлшері тамақпен қабылданатын оның мөлшеріне тең. Ересек адамдарга азотты тегіе-теңдігі күніне 55 - 60г ақуыздың түсу кезінде де ұсталады. Бүл өлшем ақуызды қабылдаудың қауіпсіз деңгейі деп айтылған , егер бұдан томен болса , адам денсаулығы мен бойдың өсуі бұзылады. Ақуызға қажеттілік адам жасына, жынысына жэне жұмыс істеу шыгармашылығына байланысты. Тұртындардын негізгі топтарға бөлуіне сәйкес ер адамдардың жасына байланысты жұмыс істеу сипатына қарай ақуызға қажеттілік 1-ші топ үшін 9 1 -8 3 г.; 2-ші 90 - 82; 3-ші 96 - 88; 4-ші 102-95; 5-ші 118-107г, қүрайды. Әйел адамдардың ақуызға қажетгілігі біршама томен : 1-ші топ үшін 78- 72г; 2-ші 77-70; 3-ші 81-75; 4-ші 87-80г. Ересек адамның ақуызға қажеттілігін орта есеппен 80-100 г тең деп алуға мүмкін. Рационның биологиялық қалыпқа келтірілуі негізінен дәруменді қабылдау дэрежесіне байланысты болады. Тэуліктік майға деген қажеттілік климатқа байланысты: орташа климаттық белдеуде майдың үлесі 33% жуық, суық климаттық жагдайда 5-7% жоғары; ыстық климатта керісінше , рационалдағы майдың мөлшері 5 - 6 % томен болуды қажет етеді. Май — адам тамағындағы қалыпқа келтірілген радионның қажетті қүрамдас бөлігі. Майлар организмде энергия көзі ретінде сонымен қатар жасушаны қалыпқа келтіруде қолданады. Маймен қоса организм физиологиялық маңызды заттар қатарын алады: фасфатиттер, орыны ауыстырымсыз жартылай қаныққан май қышқылын, дәрумендер, стериндер. Тамақтану институты бойынша майды қабьшдаудың гылыми қаланган нормасын жетілдірген: ересек адамдага жылына 34,7 кг, май қажет.Осы бойынша келесідей майдың (жинақ) ұсынылады: (1-кесте)
RkJQdWJsaXNoZXIy MTExODQxMg==