4 .Әрбір ойыншы алаңның қалаған жеріне уақытына ауыса беруге болады. Ойыншылардың үнемі қақтығысып қалып отыруы ойын ере- жесін жасауды талап етеді. Олардың ең алғашқысы 13 бөліктен түрады, кейбіреуі белгілі бір дәрежеде бүгінде сақталып отыр. Алғашқы ойындар өткізу барысына қарай ережені үнемі же- тілдіріліп отырылды. 1893 жылы темір тордан жасалған шеңбер пайда болды, 1894 жылы доп көлемі 30 - 32 дюймге дейін артылды /76,2 — 81,3 см/, 1895 жылы корзиналар бекітілетін қалқандар 15 фут қашықтықта орындалатын ойын лақтырушылары енгізілді. Ойын АҚШ-та тез тарала бастады, баскетболды спорттық ойындар деп есептей бастады. 1894 жылы АҚІІІ-та ең алғаш рет ойынның заңды ережесі басып шығарылды және соның негізінде жарыстар өткізіле бастады. Біртіндеп ойын тактикасы мен тәсілі қалыптасты. Тәсілдік қолда- ныстар белгілене бастады - қағып алу, әрі жіберу, дриблинг, допты торға лақтыру. Басында беру мен лақтырудың барлық түрлері қоз- ғалмай іұрып, 2 қолмен орындалатын. Баскетболшылардың ойындағы қызметі анықталды-шабуылдаушылар мен қорғаушыларға бөлінді. Осыдан кейінгі кейінгі жылдары баскетбол АҚШ-тан Еуропа және Оңтүстік Америка елдеріне, одан әрі Чехославакия, Эстония, Литваға, Италияға, Францияга тарала бастады. 1932 жылы 18 маусымда баскетболдан Халықаралық федерация қүрылды-ФИБА, қүрамында 8 ел болды. 1936 жылы баскетбол ең алғаш рет XII Олимпиада ойындары- ның бағдарламасына енді Олимпиадаға елдің командалар қатысты. ФИБА-ның конгресі де осында өтті және осында ойынның бір ізге салынған ережесі қабыл- данды. Осыдан бастап халықаралық кездесулер өте бастады. Баскетболболдан Халықаралық федерация қатарына 180 ел кіретін халықаралық бірлестік ішінде алдыңғы орынның бірін алады. Ойын ережесінің жетілуі және оның таралуымен бірге тәсілі мен әдісі де жетіліп, баю процесі жүрді. Доппен ойнаудың, оны торга лақтырудың жаңа амалдары пайда бола бастады. Тәсілдік қолда- ныстың күрделігіне байланысты ойынды жүргізу тәсілі де өзгертілді - жеке әрекеттен үжымдық ойынға ауысу процеесі жүре бастады. 44
RkJQdWJsaXNoZXIy MTExODQxMg==