Муханова, Г.К. Ұйымдастырушылық мінез-құлық

212 □ Ұйымдастырушылық мінез-құлық X кін, сыпайы, дос-қалжыңды қатынас шетелдіктер үшін корпора ­ ция ішінде маңызды байланыс орнату, түсіністікке кері эсер етеді . Қарым-қатынас «кедергісі осы немесе басқа үлт мәдениетінің «жат» мәдениетіне сезімталдылығына тәуелді. Алдын-ала қалыптасқан оң немесе теріс пікір адамдардың санасында, іс -эрекетіне арагідік байқалып қалады. Сөйтіп, қалыптасқан пікір не- гізінде, мысалы, «бұл өркениетті - дамушы ел, ал бұл артта қалған, дамымаған» деген сияқты ойлар техникалық-экономикалық жетістіктерде мойындауға көп себебін тигізеді. «Бөтен» мэдениет немесе мэдени айырмашылықтар өзара мейлінше күрделі жәйт болғандықтан, басқарушы жэне маман да- ярлау барысында іс-қимыл қалыптарына, мэдени ерекшеліктеріне қатысты эр түрлі мэдениет қақтығысынан туындайтын себептер назардан тыс қалмауы керек. Көпұлтты компанияларды басқаруда менеджер білуі тиіс үш фактордың орны ерекше: • ұжым жұмысын үйымдастыра білу; • эр қызметкермен тіл табыса білу; • ұжым алдына қойылған міндеттерді шешу үшін эр қызметкерге ықпал етудің тэсілін таба білу. Менеджердің үжым еңбегін ұйымдастыра білуі міндеттер- ді ұжым мүшелеріне жаңылыспай бөліп беру, нақты тапсырма- лар беру, оларды нақгы көрсеткіштермен (сандық және сапа- лык) корсету, тиісті тапсырманың орындалу уақытын анықтау, акпараттық базамен жэне техникалық құралдармен қамтамасыз ету, міндеттерді мерзімділігі мен маңыздылығына карай жіктей отырып, оларды орындаудың кезегін анықтау қабілеттеріне не- гізделеді. Менеджердің әр ұжым мүшесімен тіл табыса білуі бір- шама дэрежеде оның жеке басының қасиетіне байланысты, ол эр қызметкердің мінез-құлқын жақсы білуі керек әрі үжым жұмысының нәтижесі басшы мен бағыныштының ынтымақтасып жүмыс істегендеріне қарай болатынын сезінуі тиіс. Дамыған елдердің кэсіпорындарында билік орындаушыға (атқарушыға) беріледі. Сондықтан да іскерлік сипатындағы