Кишибекова, Г.К. Тәуекел-менеджмент

1. Тәуекел-менеджментке кіріспе 23 шарт сызбаларындағы сыртқы көздер (кепілдіктер, кепілгерліктер, сақтандырулар және т.б.), сыртқы көздер (секъюритилендіру, де- ривативтер, бюджетті субсидиялар және трансфертгер,мамандан- дырылған үкіметтік емес ұйымдардың жарналары және т.б.); - тәуекелдерді жабу механизмі бойынша мүмкін еместі қамтамасыз ету, кездейсоқ кемтіктерді жабудағы тәуекел (қалпына келтіру), тәуекелдер, қиын қалыптасатын кемтіктерді қалпына кел- тіру (секъюритилендіру) стандартты қамтамасыз ету тәуекелдері (кепілдіктер, кепілгерлік), мәжбүрлі қамтамасыз ету тәуекелдері (міндетті сақтандырулар); - алдын ала жабу тәуекелдері (салым), уақытылы жабу тәу- екелдері (факторинг, кепілдік, кепілгерлік), басқарулы уақыт шең- беріндегі кейінге қалтырылған жабу тәуекелдері (жоғалған неси- енің қайтарылымы және т.б.); - жабу дәрежесіне байланысты тәуекелдер жабылмаған ретінде анықталады (қамтамасыз етілмеген), жартылай жабылған, толық жабылған үстемелеп жабылған тәуекелдер (кепілдікпен қамтамасыз етілген). Тәуекелді басқаруда басқа тәуекелдермен өзара байланыстағы сипаты бойынша тәуекелдер былай топталады: - жеке (жекелей, өз бетімен, еркін); - кездейсоқ жанасу тәуекелдері; - стандартты жанасу тәуекелдері; - ішінара жинақталған тәуекелдері; - кең жинақталған тәуекелдері; - толық жинақталған тәуекелдер. Жедел тәуекелдік басқару қажетті және сүранысқа ие тәуекел жіктеулерін тәуекел тасымалдаушылардың дайындығы және оның көріністері бойынша анықтайды. Бүл белгі тәуекел менеджментін сұраныс түрғысынан көп немесе аз қарқынды іс-қимыл тәуекел- дерді дәрежелеуге мүмкіндік береді және осы белгі ең маңызды құндылығы арасында залалдар мен қаржы тәуекелдерін өлшемін анықтайды. Берілген тәуекел белгілерін жіктеуда бірнеше топ пай- да болады: - ашық (анықталған, сәйкестендірілген, талданған, жа- былған) тәуекелдер;