Кишибекова, Г.К. Тәуекел-менеджмент

214 М Тәуекел-.менеджмент кезеңінде даму әлеуегін айқындауын қамтиды. Дағдарысқа кар ­ ем басқару ерекшелігі шектеулі қаражаттың жағдайында күрделі басқарушылық шешімдерді қабылдау қажеттілігімен байланысты. Ұйым менеджменті деңгейіндегі дағдарысқа қарсы басқа- ру- бұл тәуекелдерді ескере отырып нарықтағы бәсекелі ар- тықшылыққа қол жеткізуге мүмкіндік беретін стратегияларды әзірлеу; менеджерлердің дағдарысқа қарсы командасын қалыпта- стыру және дағдарыстан шығу бойынша бағдарламаны іске асы- ру; ұйымға қаржы қорын тарзуға бағытталған іс-шараларды өткізу және несиелік берешектің құрылымын қайта қарау; шиеленістерді уақытылы шешу және тиімді кадрлік саясатты тандау, банкротқа үшыраған қиын кезеңде қайта құруды жүргізу. Дағдарысқа қарсы басқару күрделі қүбылысты білдіреді және өз болмысымен және мазмүнымен көптеген түсіндірмеге ие. Де- генмен, барлық түсіндірмелер қалай болсада тәуекелмен баска- руды дағдарысқа қарсы басқарудың ажырағысыз элементі және әлеуетті дағдарыстың болу ықтималдығын төмендетуге қажетті жағдай ретінде қарастырады. Кәсіпорын тәуекелдерін басқарудың классикалық теория- сының мәні әр болуы мүмкін қатер үшін осы тәуекелді біршама өтемдік позициялардың (бастапқы қорлардың құрылуы, сақтық қорларға мақсаттық аудару, сақтандыру шарттарын жасасу және т.б. арқылы) қүрылуы болып табылады. Өтімділіктің қандай да бір едәуір қорларының құрылуы кәсіпорынның инвестициялық мүм- кіндіктерімен, ал қатерлі жобалардың сақтандыру шарттарын жа- сасуға ұмтылу - сақтандыру компанияларының қабылдауға бол- майтын талаптармен қайшылыққа түседі. Экономика даму үстінде және ол ешқашан тыныштық күй- інде болмайды. Өркендеу жиі күйреумен алмасады, үлттық кіріс көрсеткіштері, жұмыспен қамтылу деңгейі, өндірістің өсу қарқы- ны, сондай-ақ бағалар мен пайда бәсеңдейді, сондықган тиімді дағдарысқа қарсы басқару үшін тәуекел-бақылау аспабын пайда- лану өте қажет. 2008 жылғы үлкен қүлдырау бизнес-дағдарыспен басқаруда жаңа технологияларды іздеуге тартты. Сондай техноло- гиялар ретінде ақпараттық-аналитикалық және қызметтің барлық функционалдық саласы бойынша тәуекел-бақылауды әдістемелік • • 'S ’ 4 4