Аманова Г.Д. Басқару есебі

КІРІСПЕ Тәжірибе көрсеткендей, күрделі өндірістік құрылымы бар кәсіпорындар, шығындар мен қаржылық нәтижелерді тиімді етуге, дәлелді басқарушылық шешімдер қабылдауға көмектесетін жедел экономикалық және қаржылық ақпаратқа аса зәру. Басқарушылық есепте басқарудың нақты қажетгіліктері үшін (өндірісті жетілдіру, шығындарды азайту, т.б.) ұйым қызметі туралы ішкі ақпарат қалыптасады. Басқарушылық есептің моліметтері коммерциялық қүпия болып табылады және жариялауға жатпайды. Бұл, бірінші кезекте, нақты бөлімшелер бойынша өндіріске жұмсалған шығындар туралы, жауапкершілік орталықтары туралы, шығарылатын өнім түрлсрі туралы, қаражаттың нақты жұмсалу бағыты туралы, т.б. да акпарат. Сондыктан да көбінесе басқарушылық ессгіті ондірістік ссеппсн ұқсастырады. Алайда, бүл түсінік дұрыс смес. Баскарушылық есеп ұғымы өндірістік есептен анағұрлым ксңірек, басқарушылық есепке өндіріс шығындарының таза бухгалтерлік есебінен белек оперативтік (жедел) есеп те, талдау, жоспарлау, бақылау, болжау элементтері, т.б. кіреді. Яғни, ең бастысы, басқарушылық есептің негізі - кәсіпорынның шығыпдары туралы және жауапкершілік орталықтары бойынша ондірілген өнімнің өзіндік құнын ессптеу, шығындарды жоспарлау мен бюджсттеу туралы ақпарат жинау және бақылау тегіктерін әзірлеу. Міне, осылардың нәтижесінде дұрыс баскарушылық есеп қабылданады. Баскарудың жоғары ғылыми деңгейі мемлекегтік және шаруашылык басқарудың барлық иерархиялық сатыларында аналитикалық жүмыстардың сапасының артуын және жан-жақты дамуды, бухгалтерлерді, экономистерді, барлык мамандыктардың менеджерлерін басқарудың тиімділігін талдау және резервтерді анықтау әдістемесі бойынша дайындауды жаксартуды көздсйді. Жоғары білікті мамандарды даярлау нарықтық экономика талаптарымен ұсынылған міндеттерді шсшуге ықпалын тигізеді. Оқу құралы біліктілікті көтеру курстарының тыңдаушылары мсн студенттерді экономикалық мамандықтарды даярлау бағдарламасымен қарастырылган баскарушылық есеп бойынша дәріс курстарынан құралған. Студент бухгалтерлік есепті ұйымдастыру негіздерін оқып үйренген соң басқарушылық есептің негізгі тұжырымдамасын және принцинтерін, шығындар ессбін және шаруашылық нроцесіндегі 6