Аманова Г.Д. Басқару есебі

Шығындарды тұрақты жәие ауыспалы деп болу «Рслсванттық саласы» тсрминін гіайдалануды талаи етеді, онда жоспарлы пайдалар мен шығындардың арақатынастарының ерекше нысаиы сақталады [Ю]. Релеванттық саласы - бұл белгілі бір уақыт кезеңіндегі (жоспарланатын жыл) пайда мен шығынның өзара байланысы. Шығындар (тұрақты) осы жоспарланғаи мерзімде өндірістік процесті өзгсрту туралы шсшім қабылданған жағдайда ғана тұрақты болады, яғни шешім қабылдауға байланысты. Шаруашылық (ондірістік) проңестерде бір нұсқадан екініпісінс ауысатын шығындарды бір- бірімен салыстырған дұрыс. Бұл бір баламаны (алютернативаны) скінпіісінсн айыратын шығындарды релевантты шығындар деп атайды [10]. Мысал. 150000 тсңгс сомаға материал сатып алынды. Сопың негізінде шығарылған өнім осы кезеңде сұранысқа ие смес, дсгснмен, сатып алынған материал негізінде жасалған өнімді 300000 теңгеге сатып алатын сатып алушы табылды. Өнімді шығаруға қосыміпа шыгындар 200000 теңге құрайды. Бұл жағдайда екі балама бар: тапсырысты қабылдау немесе қабылдамау. Релевантты және релевантты емес сатып алушылар бойыніпа баламалардың салыстырмалы ксстссін жасайық. 2.3 -кесте. Нұсқалар бойыниіа релевантты шығындар Көрсеткіштер I балама (шсшім қабылдамау) тапсырыс II балама (шсшім қабылдау) тапсырыс І.Мерзімі откен шығындар 150000 150000 2.Өндіріске жұмсалатын қосымша шығындар - 200000 3. Өпімді сатудан түсксн түсім - 300000 Кіріс + задал - 150000 -50000 Көріп тұрғанымыздай. II баламаны қабылдай отырып, фирма өз залалын 100000 теңгеге азайтады. Қайтарымсыз шығындар. Бұл ешқандай басқарушылық шешімдермен ауыстыруға болмайтын, жасалып қойған шығындар, яғни бұл қайтарымсыз шығындар. Біздің алдыңғы мысалымыздағы материалдарды сатып 41