Аманова Г.Д. Басқару есебі

жүмыстың орнына рахаттанып гольф ойнар еді, бірақ бұл ұйым мақсатына сәйкес келмейді. Сонымен, екі жүйені салыстыру кезінде негізгі тиімділік критерию - бұл олардың ынталану мүмкіндіктсрі. Неге? Өйткені жүйенің «пайдалылығы» кызметке индивидуумді ояту кабілетімен бағаланады. Акпараттық жүйе копструкторының еңбегі күрделі және коп адамдар ойлағандай, адами фактордың ықпалына іліккен. Сырт болып көрінетін ынталандыру мен есеп жүйесін жобалау арасында қатаң байланыс бар (мына комментарий дұрыс айтылған: «Жақсы бас бухгалтер психология докторы атағына лайык»). Формальды (ресми) және формальды емес (бейресми) бақылау жүйелері. Формальды бақылау жүйесіне бірнеше катаң белгіленген ережелер, рәсімдер, бақылау нормативтері, сыйакылық жүйелер (козғаушы) кіреді. Оған басқарушылық есептің келесі ақпараттық жүйесі жатады: өнім сапасын баскару, жұмысіпылар арасындағы өзара байланыс, т.б. Формальды емес бақылау жүйесі алдыцғы жүйемен қаралмаған аспектілерді қамтиды, мысалы, авторитет, ниеті түзулік, үйымдағы өсектер, кызметте көтерілудің жазылмаған нормалары, кызметкерлерді ұйымшылдыкқа бағыттайтын үрандар. ҚР ҚЕ¥С және ҚЕХС сәйкес, шығарылған өнімді бағалау есебі үшін тек кана өндірістік шығындар өнімнің өзіндік құныпа кіруі тиіс [11,13]. Шаруашылық процесінде шығындар үнемі түрақты және тек кана ауыспалы бола бермейді. Шаруашылық процестер және опымен байланысты шығындар шынайы өмірдс бүдан да күрдслірск. Сондыктан оларды шартты ауыспалы немесе шартты тұрактыларға жаткызады. Бұл шығындарға ауыспалы да, тұракты да шығыпдардын компснснттсрі кірс бсрсді (шартты ауыспалы, шартты түрақты). Айталық, өндірісті тауар-материалдық қорлармен қамтамасыз ету бойынша шығындарға екі компонент те кіреді: - өндіріс нроцесін үздіксіз қамтамасыз сту үшін тауар- материалдық қорлар нормативімен қамтамасыз ету бойынша шығындар бұл жерде түрақты шығын болып түр; - ондіріс көлемін көтерумен байланысты тауар-материалдык корлар нормативімен қамтамасыз егу бойынша шығындар ауыспалы болып табылады, яғни олар өндіріс көлемімен тікелей байланысты. Технологиялық шығындар (cngincrencost) - бүл шығарылымға байланысты шыгындар. Оган мысал болатып: материалдар, энергия, 37