Аманова Г.Д. Басқару есебі

мүлік, құрылыстар мен жабдыктар сияқты активтерді пайдалану немесе жылыстау нысанында болады. Қазақстан Республикасында «Қаржылық есептерді дайындау және берудің тұжырымдамалық негізі» ҚЕХС бойынша залалдар экономикалық пайданың азаюын білдіреді және өздерінің баска шығыстардан айырмашылығы болмайды, бухгалтерлік есептің тұжырымдамалық негізінің жеке элементі ретінде карастырылмайды. Залал айналымдык емес активтерді сату кезінде немесе өрт, су басу сияқты табиғи апаттар салдарынан пайда болуы мүмкін. Оларды компания қызметінің қорытындылары туралы есепте көрсетеді және ол туралы акпарат экономикалық шсшім қабылдау ксзінде пайдалы болатыны сөзсіз. Сондай-ак, ҚЕХС және Қазакстан Республикасының ҚЕҰС бойынша шығыстар - зиян шеккепде, кіріс - дайын өнімді сату есептелу принципі), қызметті корсету, жүмыстарды орындау бойынша операциялар жасалғанда ганылады. Мұндай тәсіл - шығыстар мен кірістердің сәйкестігі деп аталады. Сәйкестілік принциптері, кез-келген есепті кезең үшін танылу критерийі бойынша кірістер кіріс принципіне сәйкес айқындалуын талап етеді. Сосын осы кезең үшін кіріс алу барысында туындаған шығыстар айқындалады. Сәйкестілік әдісінің мәнісі - кіріс кіріп жаткандықтан, жекелеген активтер қолданылуы (тауарлық- материалдық қорларды өндірісте пайдалану, сатылуы (өткізілуі нсмссе кызметтер пайдаланылуы (жалакы) тиіс. Активтер мен кызметтерді пайдалануға жұмсалатын шығындар. есептсрде осы ксзсңге жататын кіріс саналатын кезең үшін шығыс ретінде кабылданып, есептелуі тиіс [13,15]. Мысал: Компанияның 1200 мың теңге сомаға дайын өнімі сатылды. Сату операциясы бойынша шығыстар мен кірістерді мойындаудын бухгалтерлік жазбаларын карастырайық. 1. 950000 тенге сомаға нақты өзіндік күны бойынша дайын өнім есептен шығарылды 950000 Дт 7010 Кт 1320 2. 1200 теңге сомаға нарыктық баға бойынша дайын өнім сатылды. Дт Кт Е 1210 6010 1200 29