Аманова Г.Д. Басқару есебі

ақпараттың қозғалыс бағытын көрсетеді (атап айтканда, есептік ақпаратты). Кәсіпорынның ұйымдастырушылық құрылымы, менеджерлеріне жүктелген жауапкершілік деңгейіне байланысты орталықтандырылған немссс орталықтандырылмаған болып сипатталуы мүмкін. Орталықтандырылған ұйымдар функциялар бойынша (әкімшілік, қаржы, жабдықтау, өндіріс, маркетинг, т.б.) кұрылған исрархиялық, пирамида іспеттес құрылымды болады. Ең бастысы, шығындар орталықтары мұндай кәсіпорынның баскаруіпылық есебі жүйесінің негізі болып табылады. Нарықтық катынастар фирма ішіндсгі басқаруды ұйымдастыруға жаңа тәсілдемелер талап етеді. Қазіргі тез өзгеріп отырған нарықтық орта жағдайында ақпарат ағыны айтарлықтай ұлғая түседі, ол ақпараттарды жалғыз дүрыс басқарушылык шешім қабылдау үшін өндеу қажет. Өндіріс басшылары шешстін басқарушылық міндеттер спектрлері кеңеюде. Барлық өкілеттіліктерді белу кажеттілігі туындады, соның ішіндс баскарушылык шешім қабылдауда. Көптеген қазақстандық компаниялардың ұйымдастырушылық құрылымы бүрынғыдай, батыс фирмаларымен салыстырғанда жоғары регламенттелген болып қалуда. Қазакстан Республикасында бүл бағытта көптеген жүмыстар жасалуы тиіс, бірақ ірі үлттық және трансұлттық компаниялардың Қаржы есептілігінін халықаралык стандартына көшуінен бастап олардың талаптарына сәйкес келетін бухгалтерлік басқаруіпылық ссепті үйымдастыру, яғни компанияның үйымдастырушылык кұрылымын дамыту кажеттілігі туындады. Мүнда орталықтандырылмаудың асқынуына барынша назар аудару дұрыс болмақ. Орталықтандырылмаған құрылым, шығындар, пайда және инвестициялар орталықтарынын бар болуымен сипатталады. Белгілі болғандай, олардың басшыларының, ондірістік болімшелердің дәстүрлі басшыларына қарағанда құқыктары мсн міндсттсрінің көп болуы. Бір жағынан, сондай күрылымы бар компаниялардағы менеджерлер үлкен жауапкершілікке ие, өкілсттіліктері кең және шешімдердің басты бөлігін кәсіпорын басшысымен алдын-ала ксліспей-ак кабылдай алады. Екінші жағынан, орталықтандырылмаған күрылым кезінде басқарушылардың арасында шығыпдарды жоспарлау мен бақылау болігіпде жәпе 17