Самалдықов, М.К. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы әрекет етудің құқықтық негіздері

298 Сыбайлас жсмқорлықка қарсы әрскст егудің қүқыкгық нсгіздері Қоғамдық өмірдің неғүрлым маңызды мәселелсрін қозғайтын шс- піімдерді қабылдаған кездсгі ашықтықтың жеткіліксіз болуы, мемлекет- тік аппарапың қызметінде тиісті азаматтық бақылаудың жоне қоғамдық пікірді ескерудің болмауы артық торешілдікке, әкімшілік кедергілср мен лауазымдык өкілеттіктерін теріс пайдалануға алып келеді, бүл жиынты- ғында сыбайлас жемқорлық көрінісгерінің өсуіне ықпал ететін келеңсіз фа кторл арды қал ы птасты рады . Үлттық заңнаманың базалық салаларының болып жатқан сапалы жа- ңаруына қарамастан, қолданыстағы ұйымдастырушылық-қүқыктық тетік- герде нақты жағдай тиісті қүқық қолдану мәселелерінің шешілмеуі болып қалып отыр. Сыбайлас жемқорлық коріністсрін болдырмау қүралдарыиың барлық арсеналын пайдалану олі де өзекті мәселе болып табылады. Қолданыстағы заңнамапың және қазақстандық қүқыкқа тән инсти- туттардың сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл үпіін пайдаланылмаған әлеуеті бар, оны голыққанды іске асыру мүмкіндігі осы саладағы шегелдік модельдер мен гәжірибені енгізу мәселелерін қараган кезде барынша еске- рілуге тиіс. Алдын алу профилактикалық жүмыста да жүйелік жоқ. Осы орайда, сыбайлас жемқорлыққа карсы іс-кимыл жөніндегі уәкілет- ті орган үшін қылмысгық қудалауға Караганда, сыбайлас жемқорлық көрі- ністерінің себсптері мсн жағдайларын айқындау мен жоюға бағытталган алдын алу шараларын әзірлеу және қабылдау басымдық болуы тиіс. Бүл регге назар жсргілікгі билік органдарының қызметіне де аудары- луы тиіс, өйткені өңірлердегі істердің жай-күйі үіпін олардың өкілеттіктері мен жауапкершілігі кеңейтіледі және дол солар оз мемлекеттік көрсетілетін қызметтерімсн азаматтардың күнделікті мүқтаждықтары мен қажеттілікте- рін қанағаттандыруды қамтамасыз етеді. Түтастай алғанда, уәкілетті органның қызметіндс оның қүқық қоргау және реттеуші функциялары арасындағы теңгерім сакталуы тиіс. Мемлекеттік функцияларды орындаған ксздегі мүдделер қақтығысы да мемлекетгік сектордағы сыбайлас жемқорлық коріністеріне ықпал ететін маңызды себептердің бірі болып табылады. Мемлекеттік функцияларды,