Тіршілік қауіпсіздік негіздері

ТІРШІЛІК ҚАУІПСІЗДІК НЕГІЗДЕРІ Эволюциялық даму сатысында адам өзінің тағамдық, материалдық, климаттық жэне ауа райының әсерлерінен қорғану, өзінің коммуникативті қабілетін арттыруға қатысты қажеттіліктерін неғұрлым кеңірек өтеу мақсатында табиғи ортаға соның ішінде биосфераға үздіксіз эсер етті. Осы мақсаттарға жету жолында биосфераның айтарлыктай бөлігін жаңа техносфераға айналдырды. Техносфера - бұл технологиялық құралдарды қолдана отырып адам қолымен жасалган қалалар, ауылдық елді мекендер, поселкелер, өндірістік аймақтар мен кәсіпорындардан қүралған территорияларды қамтиды. Техносфераға мысал ретінде адамдардың экономикалык нысандардағы жағдайларын жатқызуға болады: транспортта, тұрмыста, қалалар мен поселкелер аймақтарында болуы. Техносфера - бұл өздігінен дамымайтын орта, себебі ол адам қолынан жасалған жэне жасалғаннан кейін тек кана деградацияға ұшырайды. Өмір сүру барысында адам баласы тек қана табиғи ортамен әрекеттесіп қана қоймай, сонымен қатар элеуметтік ортаны кұрайтын адамдармен де байланыс жасайды. Бұл өз кезегінде адамдар үшін ұрпак жалғастыру, білім тэжірибелерімен алмасу, өзінің жеке руханы қажеттіліктерін өтеуге жэне интеллектуалдык кұндылықтарың жиналуына себепкер болады. Бұл үрдісті сызба түрінде карастыруға болады. Адаммен қоршаған ортаның өмірлік үрдістегі өзара эрекеттесуі - қоршаған ортамен оның қүраушы бөліктері тарапынан зат, энергия жэне өр түрлі ақпараттар ағыны беріліп отырады. Тіршілікті сақтаудың Ю.Н.Куражков заңына сәйкес: «тіршілік тек қана тірі дене арқылы зат, энергия жэне акпарат ағындарының өтуінен түрмайды». Адамға бұл агындар өзінің тамаққа, суға, ауаға, күн энергиясына жэне қоршаған орта туралы қажетті ақпараттарды алып, өзінің кажеттіліктерін өтеу үшін керек. Осы орайда адам баласы өзінің өмірлік іс әрекеті аркылы тіршілік кеңістігіне энергиялар бөліп шығарады (механикалық, интелектуалды энергия), сонымен қатар биологиялық үрдістердің қалдыктарының түрінде де зат ағымдарын, жылулык энергия ағындарын жэне т.б. шығарып отырады. Зат жэне энергия алмасу үрдістері адамның катысуынсыз ақ жүретін көптеген қүбылыстарға тэн. Табиғи орта біздің планетамызға күн энергиясының түсуін қамтамасыз етеді, бұл өз ~ 8 ~