Тіршілік қауіпсіздік негіздері

ТІРШІЛІК ҚАУІПСІЗДІК НЕГІЗДЕРІ Кіріспе Қоршаған табиғи орта құрамына табиғи жэне әлеуметтік, тұрмыстық және өндірістік, космостық және жер бетілік орталар кіреді. Адам баласы тірі ағза ретінде қоршаған табиғи ортамен энергия, акпарат жэне зат алмасу үрдістерін жүзеге асырады. Адамның түрлік қалыптасуы тұқым куалаушылыкқа жэне биологиялық эволюциялық дамуына байланысты. Бірақ адам әлеуметтік тұлға ретінде тек кана қоршаған ортаға бейімделіп қоймай, сонымен қатар өз өзіне бейімделіп, өмір тіршілігіне қажетті дүниелерін шығара бастады. Адамзат өзінің өндірістік тәжірибесінде өте мықты жасактаушы күшке айналды, ол биосфераның табиғи эвалюциясынан элде кайда жылдам жүріп, «екінші табиғат» техносфераны қалыптастыру мүмкіндігіне ие болды. Адамзат баласы экожүйенің элементі ретінде жердегі барлық тіршілік формаларымен тығыз байланысты. Олар: су, ауа, топырак. Ғылыммен техниканың дамуына байланысты, заманауи технологиялармен өндіріс салдарынан, көп жағдайда біздің тіршілік ету ортамыз болып табылатын табиғи экожүйеміздің қалыпты қызыметі бүзылады. Адам ағзасының тіршілік етуі табиғат бекіткен арнайы шектеуде жүріп отырады. Оларга мысал ретінде адамның тұрақты дене температурасы жэне сыртқы ортаның адамга қолайлы температурада болуы; қан тамырлардағы қалыпты қан қысымы жэне сыртқы ортадағы қалыпты атмосфералық қысым; адам ағзасындағы сүйықтықтың калыпты мөлшерде болуы жэне ауадағы ылғалдылықтың калыпты болуы, т.б. Адам баласының шаруашылык кызметі барысында биосферадағы бірнеше жылдар бойы қалыптасқан табиғи қалыптылығымен үйлесімділігі кенеттен бүзылды. Кейбір синтетикалық, табиғи емес материялдар және өндірістік қалдықтар физика-химиялық кұрлымы жағынан тірі ағзалар үшін бөгде заттар болып табылады, ал кей жағдайларда тіпті уытты саналады. Бүл заттар табиғи ауа жэне су айналымдары арқылы стратосфераға және мұхиттардың терең қабаттарына таралып, соның салдарынан судың, ауаның жэне топырактың өндірістік ластануын турырдмг- ~ з ~